کفران نعمت به مثابه عامل انحطاط تمدن اسلامی

کفران نعمت یعنی ناشکری و نادیده گرفتن نعمتهای خداوند، که به انسان ارزانی داشته است. گویا شخص با کفران نعمت، نعمت را می‌پوشاند و آن را انکار می‌کند و یا حق آن را به درستی ادا نمی‌‌کند. همانگونه که شکر نعمت، موجب فزونی نعمت می‌گردد؛ کفران نعمت نیز باعث کاهش و نقصان آن می‌شود. کفران هر نعمتی آثار منفی و بازدارنده بر آن نعمت دارد. از جمله نعمت­های بزرگ خداوند، برای جامعه بشری، نعمت تمدن اسلامی است که پایه گذار آن پیامبر گرامی اسلام (ص) بود. این تمدن در طول تاریخ، دستخوش تحول و مع‌الاسف در اثر عوامل مختلفی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و... دچار انحطاط گردیده است. بر اساس مدعای این تحقیق، کفران نعمت، یکی از عوامل انحطاط تمدن اسلامی به شمار می‌رود؛ از اینرو ضرورت دارد که کفران نعمت به مثابه عامل انحطاط تمدن اسلامی، مورد بحث و بررسی قرارگیرد تا تمدن نوین اسلامی، از عواقب و پیامدهای ناگوار آن، مصون ماند. این مساله به شیوه کتابخانه‌ای و روش توصیفی و تحلیلی مورد بررسی قرارگرفته و نشان خواهیم داد که کفران نعمت چه اثری می‌تواند بر تمدن اسلامی داشته باشد؛ تا کنون به این موضوع این‌گونه و با این ‌رویکرد هنوز پرداخته نشده است. با توجه به آیات و روایات، کفران نعمت در تمدن اسلامی یا بر خود نعمت تاثیر می‌گذارد یا بر صاحب نعمت، تاثیر کفران نعمت بر نعمت، یا باعث زوال نعمت می‌شود یا نعمت را به نقمت و بلا مبدل می‌کند؛ چنانچه نعمت‌ها زوال پذیرد و به انحطاط کشیده شود، یا به نقمت مبدل گردد؛ تمدن نیز به انحطاط می‌گراید