تحلیل کیفی نقش حاشیه‌نشینی در گرایش افراد به ارتکاب جرائم خشن(مورد مطالعه: استان خوزستان)

زمینه و هدف: مرتکبین جرائم خشن، عمدتاً افرادی هستند که در مناطق حاشیه‌ای شهرها و بخصوص کلان‌شهرها زندگی می‌کنند؛ علت این موضوع را بایستی در ضعف‌های متعدد و در عین حال، مبهمِ حاکم بر این مناطق جستجو کرد که به طرق مختلف باعث اختلال در مناسبت‌های اجتماعی گردیده و نقش تسهیل‌کننده در بروز انحرافات اجتماعی و بویژه، ارتکاب جرائم خشن ایفا می‌کند. این مطالعه با هدف بررسی کیفی پدیده حاشیه‌نشینی در استان خوزستان، درصدد احصاء ضعف‌های حاکم بر مناطق حاشیه‌نشین که گرایش افراد به ارتکاب جرائم خشن را تسهیل می‌نماید، می‌باشد.روش: این پژوهش از لحاظ هدف، بنیادی و از نظر روش، کیفی است که از نظریه مبنایی استفاده کرده است؛ روش نمونه‌گیری به صورت  هدفمند  بوده و روش جمع‌آوری داده‌ها، در قالب مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 15 نفراز مجرمین جرائم خشن در استان خوزستان که به حد اشباع نظری رسیده، انجام پذیرفته است. ویژگی مشترک این افراد، ارتکاب مکرر جرائم خشن توسط آنها بوده است. تحلیل داده‌ها مبتنی بر روش گرندد، در سه سطح کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی صورت پذیرفته است.یافته ‎ها: پس از مرحله کد‌گذاری، 10 مقوله اصلی و1 مقوله هسته از داده‌ها استخراج شد. مقولات اصلی شامل: چالش اقتصادی- اجتماعی و محرومیت ساختاری به عنوان شرایط عِلی، زمینه‌های خانوادگی نامطلوب به عنوان شرایط زمینه‌ای، فرصت‌های نامشروع، نگرش مثبت به جرم، کژکارکردی نهادی و یادگیری اجتماعی به عنوان  شرایط مداخله‌گر، ارتکاب جرائم خشن به عنوان راهبرد و تنش‌ها به عنوان پیامدها برساخت شده‌اند.نتایج: نتایج نشان داد که جرائم خشنِ افراد حاشیه‌نشین، راهبردی است که آنها برای مرتفع نمودن نیازهای زندگی خود در برابر محیط پر‌چالش و غیرقابل‌تغییر بر می‌گزینند؛ در نهایت، نظریه پژوهش نشان داد که این راهبردِ برگرفته از چالش‌های محیطی متنوع مناطقِ حاشیه‌نشین منجر به «تنش‌های فردی برای مرتکبین و تنش‌های اجتماعی برای مردم عادی» در حیات اجتماعی شده است.

qualitative analysis of the role of marginalization in the tendency of people to commit violent crimes (case study: khuzestan province)

field and aims: the perpetrators of violent crimes are mainly people who live in the peripheral areas of cities and especially metropolises; the cause of this issue should be sought in the numerous and at the same time, ambiguous weaknesses governing these areas, which cause disruption in social occasions in various ways and play a facilitating role in the occurrence of social deviations and especially, the commission of violent crimes. this study aims to qualitatively investigate the phenomenon of marginalization in khuzestan province, aiming to quantify the weaknesses prevailing in marginal areas that facilitate the tendency of people to commit violent crimes.method: this research is fundamental in terms of purpose and qualitative in terms of method, which has used the basic theory; the sampling method was purposeful and the data collection method was carried out in the form of semi-structured interviews with 15 criminals of violent crimes in khuzestan province, which reached theoretical saturation. the common feature of these people is that they commit violent crimes repeatedly. data analysis based on the grandad method has been done in three levels: open coding, central coding and selective coding.findings: after the coding stage, 10 main categories and 1 core category were extracted from the data. the main categories include: socio-economic challenge and structural deprivation as causal conditions, unfavorable family contexts as underlying conditions, illegitimate opportunities, positive attitude towards crime, institutional dysfunction and social learning as intervening conditions, committing violent crimes as strategies and tensions. are constructed as consequences.conclusions:the results showed that the violent crimes of marginalized people are a strategy they choose to meet their life needs against the challenging and unchanging environment; finally, the research theory showed that this strategy derived from diverse environmental challenges of marginalized areas has led to &individual tensions for perpetrators and social tensions for ordinary people& in social life.