از علم‌النفس صدرایی تا فلسفه‌الاجتماع صدرایی: بررسی وجوه ضرورت و مزیت استفاده از الگوی انسان‌شناسی حکمی برای تمهید علم اجتماعی اسلامی

هدف این مقاله اثبات ضرورت بهره‌گیری از علم‌النفس صدرایی به‌عنوان یک الگوی جامع و برهانی برای بازسازی علم اجتماعی اسلامی است. به این منظور در سه بخش مجزا با روش توصیفی-تحلیلی و روش دلالت‌پژوهی وجوه ضرورت، جامعیت و وجاهت برهانی این الگو موردبحث و بررسی قرار گرفته است. در بخش نخست پس از ذکر چالش‌های بنیادین علوم اجتماعی در فهم رابطه انسان و طبیعت با ذکر ادله مختلفی نشان داده شده که این الگوی معرفتی می‌تواند به‌نحو بنیادین این مسئله را حل نماید و امکان تبیین و تفسیر و نقد ظاهر و باطن پدیده‌های اجتماعی را به‌صورت منسجم و هم‌افزا فراهم آورد. در بخش دوم توضیح داده شده که چرا برخلاف سایر الگوهای استعاری که برای شناخت جامعه استفاده می‌شوند این الگو به‌خاطر داشتن جامعیت می‌تواند تمامی ابعاد تبیینی، تفسیری و انتقادی پدیده‌های اجتماعی را در خود پوشش دهد و ما را دچار تقلیل‌گرایی در فهم پدیده‌های اجتماعی نکند و در بخش سوم توضیح داده شده است که دلالت‌های حاصل از این الگوی روشی تنها در حد یک تمثیل، اعتبار ظنی ندارند بلکه می‌توان با اتکا بر مباحث اصالت جامعه برهانی بودن دلالت‌های آن و نحوه تسری قواعد علم‌النفس به علوم اجتماعی را روشن و مبرهن ساخت و از این طریق پای بسیاری از قواعد علم‌النفس صدرایی را به شناخت پدیده‌های اجتماعی به‌گونه‌ای برهانی و اثرگذار باز نمود.

from sadra'i psychology to sadra's social philosophy:investigating the necessity and advantage of using the model of philosophical anthropology for the preparation of islamic social science

the purpose of this article is to prove the necessity of using sadra’s psychology as a comprehensive and proof model for the reconstruction of islamic social science. for this purpose, the aspects of necessity, comprehensiveness and evidentiality of this model have been discussed and investigated in three separate sections with the descriptive-analytical method and the implication research method. in the first part, after mentioning the fundamental challenges of social sciences in understanding the relationship between man and nature, it is shown by citing various evidences that this epistemological model can solve this problem in a fundamental way and the possibility of explaining, interpreting and criticizing the external and internal aspects of social phenomena in a coherent manner. and provide synergism. in the second part, it is explained why, unlike other metaphorical patterns that are used to understand society, this pattern, due to its comprehensiveness, can cover all explanatory, interpretive and critical dimensions of social phenomena and does not make us fall into reductionism in understanding social phenomena and in in the third part, it has been explained that the implications of this methodological model are not only an allegory, but by relying on the issues of the authenticity of the society, its implications and how the rules of psychology can be applied to the social sciences can be clarified and proven. it opened the path of many rules of sadra’s psychology to the knowledge of social phenomena in a proof and effective way.