بررسی و تحلیل نظریه فلسفه‌های مضاف به مثابه رویکردی روش‎شناختی در تحول علوم انسانی

 رویکرد فلسفه‌های مضاف، به دنبال تولید علوم انسانی و اجتماعی، و با دغدغه عینیت بخشیدن به جریان فلسفه در عالم خارج، ضمن ارائه نگاه انتقادی و آسیب‌شناختی به فلسفه اسلامی موجود، درصدد عبور فلسفه از وضعیت اطلاقی و انتزاعی است؛ به گونه‌ای که در نظریه‌های علمی امتداد یابد. این نگاه تلاش کرده مبانی فلسفی جدید کاربردی را دراندازد و حکمتی نوین تاسیس کند که هم اسلامی باشد، و هم انسان انضمامی به عنوان موضوعش قرار گیرد. درواقع این حکمت جدید، معلول رویکرد فلسفه‌های مضاف بوده، متاثر از انگاره فلسفه فلسفه اسلامی است. طبق این ادعا، تولید علوم انسانی اجتماعی، باید مبتنی بر یک عقلانیت پایه دینی، یعنی فلسفه جامع اسلامی که جنبه کاربردی دارد، پدید آید. صبغه اسلامی علوم نیز ناشی از اسلامیت فلسفه است. البته فلسفه مضاف در این نگاه، مشترک لفظی است که شامل فلسفه‌های مضاف به واقعیت و فلسفه‌های مضاف به علوم است. البته با نگاه انتقادی به این نظریه، می‌توان گفت این رویکرد نتوانسته ارتباط روشمند بین فلسفه مضاف و فلسفه عام اسلامی برقرار کند و حکمت نوین نیز، به لحاظ مبنایی و روشی، ظرفیت کاربردی کردن فلسفه موجود را ندارد. اساساً فلسفه ادعایی، ذاتاً قابلیت امتداد اجتماعی و نقش‎آفرینی در نظریه‌پردازی را ندارد، این نظریه به لحاظ ساختاری فاقد انسجام است و از انضمام سازه‌های ناهمگون به یکدیگر تشکیل شده است.

an analysis and study on the theory of additional philosophiesas a methodological approach towards the evolution of humanities

the theory of “additional philosophies”, with a concern for objectifying philosophy in outside world, seeks for production of humanities and social sciences. besides that, it tries to cross over the philosophy from an abstract position to extend over scientific theories. the outlook tries to bring about a new set of practical philosophical bases and founds a modern philosophical wisdom (hikmat) that is islamic and catches concrete human as its subject. in fact such a hikmat is the result of additional philosophies’ approach and the outcome to the paradigm of the philosophy of islamic philosophy. therefore, production of social humanities should take place under the authority of a religious based wisdom, means an allembracing islamic philosophy with practical policies. here the islamic essence of the sciences would originate from the philosophy. within such outlook, additional philosophy is considered as a common expression that means both additional philosophies to reality and additional philosophies to sciences. critically speaking, this approach was not able to create a methodological connection among additional philosophy and islamic general philosophy. also the new hikmat lacks the ability to make philosophy practical, either fundamentally or methodically. basically, philosophy does not claim to extend over social arenas and to have a role in theory making. thus the theory lacks coherence structurally and is shaped as a result of compiling heterogeneous structures.