بررسی تناظر محتوایی استکبارستیزی در اندیشۀ سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای و قرآن کریم براساس روش تحلیل محتوا

موضوع سیاست خارجی در آموزه‌های قرآن کریم قابل پی‌جویی است؛ از‌این‌رو، می‌توان آنچه امروزه در سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی دنبال می‌شود را با آیات قرآن کریم سنجید. یکی از مقوله‌های بسیار مهمی که در سیاست خارجی اسلامی مطرح است، «استکبارستیزی» است، موضوعی که توسط امام خمینی (رحمه‌الله علیه) مطرح شد و آیت‌الله خامنه‌ای نیز در بیانات و پیام‌های مختلف به آن اشاره کرده است. بر این اساس، پژوهش حاضر براساس روش تحلیل محتوا درصدد پاسخ‌گویی به این سوال اصلی است که مستندات قرآنی استکبارستیزی در اندیشۀ سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای کدام‌اند؟ برای پاسخ به این پرسش پس از تبیین مفهوم استکبار، براساس روش تحلیل محتوا به بررسی این مفهوم در اندیشۀ آیت‌الله خامنه‌ای پرداخته، سپس در قرآن کریم بازشناسی شده است؛ بدین معنا که مقولات و نتایج حاصل از بیانات آیت‌الله خامنه‌ای با مقولات و نتایج مفهوم موردنظر در قرآن کریم مقایسه شده و شباهت‌ها، تفاوت‌ها و میزان تناظر آن‌ها سنجیده شده و مشخص شده است بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی به چه میزان براساس مستندات قرآنی است. براساس یافته‌های پژوهش، در آیات قرآن به بیشتر مقوله‌هایی که در تحلیل بیانات آیت‌الله خامنه‌ای استخراج شده، اشاره شده است. این مقوله‌ها عبارت‌اند از: مفهوم استکبار، ویژگی‌های استکبار، عوامل پیدایش استکبار، علل مبارزه با استکبار و عدم سازش با آنان، راه‌های مبارزه با استکبار، رویکردهای مختلف در مواجهه با استکبار.

Study of the Content Differences and Similarities of Anti-Arrogant in the Political Thought of Ayatollah Khamenei and the Holy Quran Based on the Method of Content Analysis

The subject of foreign policy can be traced in the teachings of the Holy Qur’an. Thus, what is being pursued in the foreign policy of the Islamic Republic nowadays can be compared with the verses of the Holy Quran. One of the most important categories in Islamic foreign policy is antiarrogant, a subject that was proposed by Imam Khomeini and which Ayatollah Khamenei has also mentioned in diverse statements and messages. Therefore, based on content analysis method, the present research seeks to answer this fundamental question: what are the antiarrogant Qur’anic references in Ayatollah Khamenei’s political thought? To answer this question, after explaining the concept of arrogance, based on the method of content analysis, this concept has been studied in the thought of Ayatollah Khamenei, then it has been recognized in the Holy Quran; This means that the categories and results of Ayatollah Khamenei’s statements have been compared with the categories and results of the intended concept in the Holy Quran, and their mutual similarities and differences have been compared and it has been determined to what extent the statements of the Supreme Leader of the Islamic Revolution are based on Quranic references.According to the research findings, most of the categories extracted in the analysis of Ayatollah Khamenei’s statements are mentioned in the verses of the Qur’an. These categories are: the concept of arrogance, the characteristics of arrogance, the causes of arrogance, the causes of fighting against arrogance and noncompromise with them, ways to fight against arrogance, different approaches to confronting arrogance.