ابعاد ورود اندیشۀ اجتماعی به شریعت و فقه

هدف جستار حاضر نشان‌دادن ابعاد حضور «اندیشۀ اجتماعی» در شریعت و احکام اسلام با تاکید بر مجاهدت بیش از هزارسالۀ فقها و اصولیان مسلمان است. با استفاده از روش‌‌های متعددی مانند تحلیل محتوا، اسنادی و توصیفی‌‌تحلیلی تلاش شد تا اشراب اندیشۀ اجتماعی در دین و شریعت اسلام و نیز فتاوی فقهی اصولی ارائه شود. ضرورت توجه به انسان و اجتماع نه‌تنها در اسلام بلکه در همۀ شریعت‌‌های گذشته نیز به‌‌گونه‌‌ای وجود داشت؛ اما این ویژگی در اسلام به‌نحو ممتازی مورد توجه قرار گرفت. فقها و اصولیان مسلمان با مجاهدتِ حدوداً چهارده‌‌قرنۀ خود توانستند بسیاری از پیام‌‌های موجود در آیات و روایات اسلامی را دریافت کنند و با تاکید بر اموری مانند پذیرش عقل در حریم دین، قواعد حاکمۀ فقهی، تقدیم اولویت‌‌های اجتماعی، تعلیل‌‌های اجتماعی احکام و درنهایت، احکام حکومتی، در راستای صدور فتاوای به‌‌روز از آن‌ها استفاده کنند.

The Aspects of the Import of the Social Thought in Shriat and Fiqh

The target of this essay indicate the aspects of the presence of the social thought in Islamic shariat, with emphasis on the industry of the moslem jurisconsults in this background. With using some research methods, like qualitative research, we show, first, that social thought rise from Qoran and sonat. we indicate, second, that this idea transmissions to other sections. The moslem jurisconsults and lawyers adoption this opinion from Qoran and sonat, using it in the deferent chapters of islamic feghh science. These occasions are among those ideas:• Reception of wisdom in religious limits(rationalization of religion).• Attention to the universality of the religion( social and individual laws).• Attention to signatory and rational laws.• Attention to feghhy dominant principles.• Prefer social preference to the rest.• Attention to social reasons of lows.• Derivation and use the critical capacity of feghh.• And finally, attention to and use the state lows and jurisprudences.