سلامت معنوی؛ رویکردی مبتنی‌بر آموزه‌های اسلامی

هدف این پژوهش ارائۀ رویکردی مبتنی‌بر آموزه‌های اسلامی برای بررسی و مطالعۀ سلامت معنوی است؛ به‌گونه‌ای ‌که زمینۀ نظریۀ‌ الگوی سلامت معنوی برمبنای اندیشۀ‌ اسلامی فراهم شود. روش تحقیق توصیفی‌‌‌تحلیلی است که ابتدا به شناسایی مفاهیم اساسی مرتبط با سلامت معنوی پرداخته، سپس ارتباط این مفاهیم با یکدیگر در چهارچوبی منطقی بررسی شده است و در ادامه به ابعاد سلامت در قالب چند مدل اشاره شده است. همچنین، به ابزارهای سنجش سلامت معنوی و رویکردهای اساسی سلامت معنوی اشاره شده و دیدگاه اسلام دربارۀ سلامت معنوی براساس مبانی معرفت‌شناختی، هستی‌شناختی، الهیاتی، انسان‌شناختی و ارزش‌شناختی بیان شده است و تعریفی از سلامت معنوی براساس این دیدگاه و نیز ویژگی‌های آن ارائه شده است. بنابر مبانی یادشده در دیدگاه اسلام، به الگویی دست پیدا کردیم که می‌تواند برای ساخت سازه‌ای در راستای سنجش سلامت معنوی فردی و اجتماعی، به‌ویژه در جامعۀ اسلامی، در جهت ارتقای سلامت معنوی به‌کار گرفته شود. بدین منظور می‌توان مولفه‌های این سازه را براساس بینش‌ها، گرایش‌ها و رفتارهای فرد در ساحت‌های چهارگانۀ الهی، فردی، اجتماعی و طبیعی طراحی کرد.

Mental Health; An Approach Based on Islamic Teachings

The purpose of this study is to provide an approach based on Islamic teachings to  study spiritual health; In such a way as to provide the ground for the theory of the model of spiritual health based on Islamic thought. The research method is descriptiveanalytical, which first identifies the basic concepts related to spiritual health, then the relationship between these concepts with each other in a logical framework and then the dimensions of health in the form of several models are mentioned. Also, the tools for measuring spiritual health and basic approaches to spiritual health are mentioned and the Islamic view of spiritual health is based on epistemological, ontological, theological, anthropological and arithmetic principles and a definition of spiritual health based on this view and its characteristics is provided. According to the mentioned principles in the view of Islam, we have achieved a model that can be used to build structures to measure individual and social spiritual health, especially in Islamic society, to promote spiritual health. For this purpose, the components of this structure can be designed based on the insights, tendencies and behaviors of the individual in the four areas of divine, individual, social and natural.