نقد هستی‎ شناسی رئالیسم انتقادی با تکیه بر مبانی نوصدراییان

 یکی از آسیب‌های اندیشه دینی در جامعه اسلامی، طرح علوم انسانی مبتنی بر مبانی فلسفی غربی است. راه مقابله با این آسیب نیز فراهم کردن زمینه‌های لازم به منظور ارائه مبانی نظری علوم انسانی بر پایه فلسفه و حکمت اسلامی معاصر است. یکی از این موارد، طرح مسائل بنیادین اندیشه اسلامی و مقایسه تطبیقی آن با اندیشه‌های معاصر و تاثیرگذار در جوامع غربی است. بدین منظور در پژوهش حاضر تلاش می‌شود تا ضمن معرفی مبانی هستی‌شناختی رئالیسم انتقادی و حکمت صدرایی، مبانی هستی‌شناختی رئالیسم انتقادی بر اساس حکمت متعالیه و از نگاه نوصدراییان ارزیابی گردد و به این پرسش پاسخ داده شود که آیا رئالیسم انتقادی می‌تواند با تکیه بر مبانی هستی‌شناختی خود، تبیین صحیحی از واقعیت و هستی داشته باشد یا نه؟ در این پژوهش با گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای و با استفاده از شیوه تحقیق توصیفیتحلیلی، نهایتاً این نتیجه به دست آمده که رئالیسم انتقادی روی بسکار با طرح نظریه سطوح سه‌گانه واقعیت در کنار نظریه معرفت‌شناسی‌اش، همچنان از تبیین واقعیت بازمانده است؛ درحالی‎که صدرالمتالهین با طرح مبانی هستی‌شناسانه خویش و عینی دانستن حقیقت وجود، و با گذر از حس و عقل و بهکارگیری شهود، دستیابی به واقعیت و تبیین آن را آشکار می‌سازد.

Criticism of Critical Realism based on New Sadra's Realism

AbstractOne of the problems of religious thought in Islamic society is the concept of human sciences based on Western philosophical foundations. The solution is to address the fundamental issues of Islamic thought and its comparative comparisons with contemporary and influential ideas in Western societies in the new topics that have been considered in the field of ontology. For this purpose, the present research, while introducing the ontological foundations of Sadra’s wisdom and critical realism, attempts to assess the critical realism in explaining reality based on the findings of new Sadra’s wisdom and by using a descriptiveanalytical study method seeks to answer the question of whether critical realism can correctly explain the reality by relying on its ontological foundations. Therefore, it ultimately concludes that critical realism, after distinguishing between the necessary belonging of knowledge (what is there) and belongs to Transformations of knowledge (what we can know), with the reduction of the field of science to its transitive heritage, as well as the reduction of the internal content of knowledge into its social dimensions, have cognitive shortcomings and remains to be explained by reality. But According to Sadra, knowledge is divided into two parts; conceptual knowledge and intuitive knowledge and the second one is infallible. Also finding the true method and knowledge of reality is possible by facilitating three sources of cognition and knowledge, which are sense, intellect, and intuition.