درآمدی بر نظریۀ «اِشراف» در علوم انسانی اسلامی

به باور پژوهشگران اسلامی، علوم انسانی موجود تحت‌تاثیر تکانه‌های وارداتی غرب قرار گرفته و ازنظر مبنا و محتوا، خدشه‌ها و رعشه‌هایی بر پیکر آن پدیدار شده است. این مهم، ضرورت حرکت ازسوی علوم انسانی موجود را به‌سوی علوم انسانی مطلوب می‌طلبد که تنها در سایۀ اجتهاد علمی و تولید نظریات نو دست‌یافتنی است. نظریۀ اشراف می‌تواند گامی موثر در این راستا قلمداد شود که ازجمله کارکردهای آن ارتقای سلامت دینی علوم انسانی و تدوین علوم مُشرف پیوستی است. براساس ویژگی این نظریه منابع، مبانی و روش‌های آن با تکیه بر آموزه‌های وحیانی بنا نهاده شده است. چراکه در تدوین علوم مادر مطلوب (کلام، اخلاق و فقهِ مطلوب) بر بازپژوهی آموزه‌های قرآنی و روایی و نقش بنیادین عقل و کاربست بایسته از این منابع سترگ پای فشرده است. این نظریه که به زعامت و نظارت علوم مادرِ بینشی، ارزشی و حکمی بر گزاره‌های مبنایی و معرفتیِ علوم انسانی تعریف می‌شود، بر پایۀ روایت نبوی (العلم ثلاثه) بنیان شده است. البته شواهد و قراین میدانی و عقلی نیز این مضمون روایی را تایید می‌کند. از حیث روشی نیز، سازوکارهای این نظریه یعنی (عرضه و تطبیق استنطاق و تولید اجتهادی) از آموزه‌های اهل‌بیت (علیهم‌‌السلام) الگوگیری شده است. 

An introduction to the Eshraf theory in the Islamic Humanities

AbstractAccording to Islamic scholars, the existing humanities are influenced by the imported sciences of West, and it’s basis and contents was deviated. This necessitates the necessity of moving from the available humanities to the desirable human sciences that are only available in the shadow of scientific ( ijtihad )and the production of new ideas. The (Ishraf) theory can be regarded as an effective step in this regard, including the promotion of the religious health of the humanities and the development of Musharraf sciences. Based on the feature of this theory, sources, foundations and methods are based on revelation teachings. Because in compilation of desirable maternal sciences (theology, ethics, and jurisprudence desirable), it is necessary to rely on these great sources of resources to reexamine Qur’anic doctrines and narrative and fundamental role of reason and practice. This theory, which defines the insight, value, and veracity of the science of motherhood on the basic and epistemic propositions of the humanities, is based on the Prophetic narrative (al’AlmiSala’ita). Of course, the field and rational evidence also confirms this narrative. In terms of the method, the mechanisms of this theory, namely, the supply and implementation of intercession and the production of ijtihadi, have been modeled from the teachings of Ahlulbit (against Islam