تحلیلی توحیدی از مفهوم و مراتب فضیلت شجاعت در اخلاق عرفانی

شجاعت یکی از فضیلت‌های اصلی در اخلاق و از اصطلاحات کلیدی و پرتکرار در عرفان است. اخلاق عرفانی، ظرفیت بسیاری برای تعالی و تعمیق اخلاق دارد اما علی‌رغم توجه فراوان به شجاعت در اخلاق فلسفی، مفهوم‌سازی دقیق و نظام‌مند آن مانند بسیاری از ملکات اخلاقی، یکی از خلاهای مهم در اخلاق عرفانی به شمار می‌رود. پژوهش پیش رو که به روش تحلیلی - توصیفی صورت‌گرفته، کوشیده تا بر اساس امهات متون مکتب اخلاق عرفانی، ضمن بیان تلقی خاص عرفا از مفهوم شجاعت، ارتباط شجاعت و عرفان را به نحو وثیقی تبیین کند، مراتب تحقق شجاعت را استخراج نماید و ساختار بررسی فضائل با رویکرد اخلاق عرفانی را بنا نهد. ازاین‌رو با شناسایی «محوریت قلب انسان» و «طولی بودن لایه‌های وجودی انسان» به‌عنوان دو مبنای اثرگذار در اخلاق عرفانی، به سه وجه ارتباط میان شجاعت و عرفان دست‌یافته است که عبارتند از: بینش توحیدی شهودی به خداوند، عشق به خداوند و تجربه مرگ اختیاری. این وجوه علاوه بر اینکه به انحاء گوناگونی تبیین‌پذیرند، نشان‌گر توحید‌محور بودن فضیلت در این اخلاق متعالی هستند.

a monotheistic analysis of the concept and levels of the virtue of courage in mystical ethics

courage is one of the main virtues in ethics and is one of the key and frequent terms in mysticism. mystical ethics has a lot of capacity to elevate and deepen ethics, but even though a lot of attention has been paid to courage in philosophical ethics, its precise and systematic conceptualization is one of the important gaps in mystical ethics, like many moral properties. the present research, which was conducted in an analytical-descriptive method, has tried to express the specific perception of mystics about the concept of courage based on the main texts of the mystical school of ethics, to explain the connection between courage and mysticism in a reliable way, and to extract the degrees of realization of courage. and establish the structure of examining virtues with the approach of mystical ethics. therefore, he has identified the centrality of the human heart and being longitudinal of human existential layers as two effective bases in mystical ethics, and he has achieved three aspects of the relationship between courage and mysticism, which are: intuitive monotheistic vision of god, love for god and optional death experience. in addition to the fact that these aspects can be explained in various ways, they show the monotheistic nature of virtue in this sublime morality.