تحلیل نسبت میان تربیت اخلاقی و تلقین

آیا تربیت اخلاقی امری عقلانی عاری از تلقین است یا این که لزوما با تلقین اخلاقی همراه می‌باشد؟ در پاسخ به این پرسش‌ و نسبت میان تربیت اخلاقی و تلقین دو دیدگاه کاملا متفاوت وجود دارد. دیدگاه مخالف تلقین، منکر هرگونه نسبتی میان تربیت اخلاقی اصیل با تلقین است. در این نگرش تلقین بر اساس چهار معیار قصد، روش، محتوا و پیامد صورت می‌گیرد. در دیدگاه موافق تلقین، نقش تلقین برای تربیت اخلاقی، حیاتی و اجتناب‌ناپذیر است. در این رویکرد از آن جایی که تصدیق معیار غایی اخلاقی غیرممکن است تلاش در تربیت اخلاقی مسلما رنگ و بوی تلقین دارد. فصل مشترک دو دیدگاه فوق، نادیده گرفتن شرایط سنی یادگیرنده در امر تربیت اخلاقی است. پژوهش حاضر برخلاف دیدگاه مخالف تلقین، تربیت اخلاقی بدون تلقین را امری غیرممکن می‌داند. اما از سوی دیگر با محصور کردن کارکرد مثبت و لازم تلقین به دوران اولیه رشد بچه از دیدگاه تربیت اخلاقی تلقینی نیز فاصله خواهد گرفت. مطابق این ادعا، از آن‌جایی که بچه در مراحل اولیه رشد خود فاقد قوای انتقادی و استدلالی لازم برای فهم و پذیرش و تبعیت از یک معیار اخلاقی است، تربیت اخلاقی در این دوره‌ با تلقین درآمیخته است. این نوع تلقین، تاثیر‌گذاری بر تمایلات، عادات و انتظارات بچه است که منجر به شکل‌گیری تعهد اخلاقی نزد او خواهد شد. لذا تلقین اصول اخلاقی در دوران بچگی ناقض تفکر و سنجش نقادانه قضاوت‌های اخلاقی در دوره رشد و بلوغ فکری او نخواهد بود.

analysis of the relationship between moral education and indoctrination

is moral education a rational thing free from indoctrination or is it necessarily accompanied by moral indoctrination? in answer to this question and the relationship between moral education and indoctrination, there are two completely different perspectives. the opposite view of indoctrination denies any relation between genuine moral education and indoctrination. in this view, indoctrination is based on four criteria: intention, method, content, and outcome. in the proponents of indoctrination, the role of indoctrination is moral and vital, and inevitable. in this approach, since it is impossible to acknowledge the ultimate moral standard, the effort in moral education is certainly indoctrinated. the common denominator of the above two views is ignoring the age of the learner in the matter of moral education. the present study considers moral education without indoctrination to be impossible. but on the other hand, by confining the positive and necessary function of indoctrination to the early stages of child development, it will also distance itself from the perspective of indoctrination moral education. since the child in the early stages of development lacks the necessary critical and argumentative powers to understand and accept and adhere to a moral standard, moral education in this period is mixed with indoctrination. this type of indoctrination affects the child’s desires, habits, and expectations, which will lead to the formation of a moral commitment in her. therefore, instilling moral principles in childhood will not violate the thinking and critical assessment of moral judgments in the period of her intellectual development and maturity.