نگرش انسان به رویدادهای زندگی از منظر مثنوی معنوی

زندگی انسان از آغاز تا پایان حیات شامل رویدادهای مختلفی است که معمولاً در دو گروه خوشایند و ناخوشایند تقسیم‌بندی می‌شود. پرسش از چیستی و چرایی وقوع این رویدادها و چگونگی ارزیابی خوب و بد بودن آنها و همچنین بحث درباره‌ی نحوه‌ی مواجهه‌ با این پیشامدها، از دغدغه‌های دیرینه‌ای است که هریک از مکاتب فکری و اعتقادی جهان، پاسخ‌های مختلفی به آن‌ها ارائه داده‌اند. در این میان، عارفان مسلمانی چون مولوی نیز به تفصیل در این‌باره بحث کرده‌اند. در پژوهش حاضر که به شیوه‌ی توصیفی-تحلیلی انجام شده‌است، علل وقوع رخدادهای خوشایند و ناخوشایند زندگی و همچنین نحوه‌ی برخورد انسان با این رویدادها از منظر مثنوی معنوی به عنوان یکی از امّهات متون ادبیات عرفانی بررسی می‌شود. در این راستا، نتایج پژوهش نشان می‌دهد از نظر مولانا در مثنوی، ضمن اینکه منشا همه‌ی رویدادهای هستی اراده‌ی خداست، اما مطابق همان اراده‌ی الهی، دلیل وقوع پیشامدهای مختلف زندگی، یا عملکرد خود انسان است یا امتحانی برای سنجش و هدایت او به کمال. به نظر مولوی، معیار ارزیابی رخدادها، ظاهر خوشایند و ناخوشایند آنها نیست؛ بلکه چگونگی تاثیر آن‌ها بر رشد و کمال آدمی است. همچنین تسلیم، شکر و صبر، توصیه‌های مولوی برای مواجهه با پیشامدهای گوناگون زندگی است.

Manʼs Attitude towards Life Events from the Perspective of Masnavī Maʿnavī

Human life, from the beginning to the end, includes various events that are usually divided into two pleasant and unpleasant groups. The question of what and why these events occur and how to evaluate they are good or bad, as well as the discussion of how humans deal with these events are among the old concerns addressed by each of the world’s schools of thought. Meanwhile, Muslim mystics, such as Mulavī, have also discussed this in detail. In this descriptive-analytical study, the causes of pleasant and unpleasant life events, as well as the way people deal with these events are examined from the perspective of Masnavī Maʿnavī, as one of the most important texts of mystical literature. In this regard, the results show that according to Mulavī in Masnavī, although the source of all events in the universe is the will of God, according to the same divine will, the reason for the occurrence of various events in the life is the action of man himself or a test to measure and guide him towards perfection. According to Mulavī, the criterion for evaluating events is not their pleasant and unpleasant appearance, but how they affect human growth and perfection. Surrender, gratitude and patience are also Mulavīʼs advice to face various life events.