دروغگوئی از نظر کانت

این مقاله به بررسی دیدگاه کانت درباره حکم اخلاقی دروغگویی می‌پردازد. دروغگویی از نظر کانت رذیلتی بزرگ و کلید تمام شرور در عالم است. وی دروغ را چنین تعریف می‌کند: «به زبان چیزی گفتن و در دل چیزی داشتن». اغلب تصور می‌شود که دروغگویی به‌خاطر ضرر زدن به غیر نادرست است؛ ولی کانت معتقد است دروغ حتی اگر زیانی به کسی نداشته باشد و با نیت خیر نیز گفته شود، باز عملی نارواست. وی دروغ‌گویی را به خاطر نابود کردن ارزش انسانی خویش، نادرست می‌شمارد. او دروغ نگفتن را یک وظیفه کامل انسانی هم نسبت به دیگران و هم نسبت به خویشتن برمی‌شمارد. سئوال اصلی پژوهش این است که آیا دروغگویی از منظر کانت به‌طور مطلق ممنوع است یا وی آن را در برخی شرایط تجویز می کند؟ نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که دیدگاه کانت در مورد مطلق یا نسبی بودن ممنوعیت دروغگویی در آثار مختلفش متفاوت است. کانت در آثار ابتدایی خود، مانند: درس‌های فلسفه اخلاق، دیدگاه سهل‌گیرانه‌تر و انعطاف‌پذیرتری نسبت به دروغگویی دارد و دروغگویی را به‌طور مطلق ممنوع نمی‌شمارد؛ بلکه دروغگویی برای نجات خود از سوء استفاده دیگران را تجویز می‌کند و به‌طور کلی، دروغگویی و فریب را از باب مقابله به مثل جایز می‌شمارد؛ اما در آثار متاخرش، مانند: مابعدالطبیعه اخلاق و مقاله «حق فرضی دروغگویی با انگیزه خیرخواهانه» معتقد به ممنوعیت مطلق دروغگویی شده است. وی در بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق، دروغگویی را بر اساس اصل تعمیم پذیری و اصل غایات ممنوع می‌شمارد.

Lying from Kant’s Point of View

This paper discuss moral judgment of lying from Kant’s point of view. According to Kant, Lying is a great vice and the key of all evils. He define lying as “to tell something which is not in your heart”. Most of the people think that lying is wrong due to its harms to others, but Kant says that lying is wrong even if it does have any harm to others and has been told by good intention. He knows lying wrong because of destroying human worth. He counts not telling the lie as a perfect human duty to others and to oneself. The main question of this research is this: is lying prohibited absolutely from Kant’s view or he permits some kind of lies?  The result of this research shows Kant has different views on lying in his different works. He permits some kind of lies in his former works like Lectures on Ethics and says that lying and deception is permitted in defense of oneself. But, in his later works like Groundwork of the Metaphysics of Morals and “On a Supposed Right to Lie from Altruistic Motives”, Kant makes lying absolutely prohibited.