ارزیابی سیستم صنعتی‌سازی مسکن و راهبرد‌های توسعه آن در ایران

در سال‌های اخیر به واسطه عدم همخوانی درآمد خانواده‌ها با قیمت مسکن، نیاز انباشته برای تامین این کالای اساسی افزایش یافته؛ اما در مقابل ساخت و ساز و تولید آن با کاهش محسوسی روبرو شده است. این در حالیست که ساخت و ساز به روش فعلی فرآیندی زمانبر بوده و به کندی میتواند نیاز مردم را پاسخ ‌دهد. قیمت تمام شده ساختمان و عمر مفید آن نیز مسائلی هستند که با راهکار استفاده از سیستم های صنعتی‌سازی قابل رفع خواهند بود. اما بهره‌گیری از این روش در کشور نیازمند بررسی و امکان‌سنجی دقیقی است. در واقع باید علاوه بر اینکه مزایای این سیستم بررسی گردد، چالش‌های اجرای آن در کشور نیز مورد مطالعه قرار گرفته و برطرف گردد. از این رو در مقاله پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی به اهمیت، مزایا، الزامات و راهبردهای مناسب برای بهره‌مندی از روش صنعتی‌سازی پرداخته شد. نتایج نشان داد که استفاده از روش صنعتی‌سازی تاثیرات مثبتی از جمله افزایش سرعت ساخت، افزایش کیفیت، افزایش ایمنی در کارگاه و حفظ محیط زیست دارد. با این وجود، این روش کمتر از 5 درصد ساخت و سازها در ایران را به خود اختصاص می‌دهد. چرا که در شرایطی که هزینه ساخت خانه به روش قدیمی تفاوت قیمتی با ساخت صنعتی ندارد و هزینه اولیه روش صنعتی‌سازی بالاتر نیز است؛ سازندگان ترجیح کمتری برای ساخت و ساز به روشهای نوین دارند و همین عوامل نیز موجب شده تا کیفیت ساخت جایگاهی در بازار رقابتی مسکن نداشته باشد. بنابراین هدایت سازندگان و متقاضیان مسکن به سمت ساخت و خرید خانه‌هایی که به روش‌های نوین ساخته شده‌اند، نیازمند اتخاذ راهبردهای اساسی از جمله کاهش تاثیر مولفه زمین در قیمت تمام شده مسکن، استفاده از این روش در پروژه‌های انبوه ملی به منظور صرفه در مقیاس شدن، افزایش دانش سازندگان، مهندسان و مردم در این زمینه و تشویق سازندگانی که به روش صنعتی‌ ساخت و ساز انجام می‌دهند از طریق تسهیلات با سودهای کمتر و معافیت و تخفیف‌های ساخت است که در مقاله پیش‌رو به آنها پرداخته شد.