سنجش میزان رضایت زوجین از زندگی زناشویی و عوامل اجتماعی موثر بر آن: مطالعه ای در شهر تهران

یکی از ابعاد بسیار مهم ازدواج و زندگی زناشویی، رضایتی است که برای همسران در طول دوران زندگی مشترک حاصل می شود. هدف اصلی این مقاله طراحی و اعتبارسنجی میزان رضایت زوجین از زندگی زناشویی و شناسایی عوامل اجتماعی موثر بر آن است. در این چارچوب ابتدا به منظور شناسایی ابعاد رضایت زوجین از زندگی زناشویی، گویه ها و مفاهیمی که به روش کیفی استخراج شده، با بکارگیری اعتبار محتوی، صوری و سازه مورد ارزیابی قرار می گیرند، سپس با آزمون رگرسیون چندگانه عوامل موثر بر میزان رضایت زوجین از زندگی زناشویی بررسی می شود. جامعه‌ آماری این پژوهش450 نفر از افراد (زنان و مردان) حداقل یکبار ازدواج کرده 60-15 ساله ساکن در شهر تهران و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ساخت یافته است. یافته های مطالعه نشان می دهد که هشت گویه که ویژگیهای شخصیتی همسر و همچنین رضایت از مشارکت و همراهی با همسر در اداره امور منزل را مد نظر دارد، برای سنجش میزان رضایت زوجین از زندگی زناشویی مناسب است. گویه های منتخب برای سنجش رضایت زناشویی 56.87 درصد واریانس کل مقیاس اندازه گیری رضایت زناشویی را تبیین می کنند. با استفاده از این مقیاس، میانگین رضایت زناشویی برای زنان 25.65 و برای مردان 27.75 بدست آمد که در هر دو مورد بالاتر از متوسط بود. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره بیانگر این است متغیرهای رضایت جنسی زوجین درون زندگی مشترک و نحوه انتخاب همسر در افزایش میزان رضایت زناشویی زوجین موثر است، درحالیکه متغیرهای خشونت خانگی، اختلاف سنی زوجین و سطح تحصیلات تاثیر کاهنده ای بر میزان رضایت زناشویی زوجین درون زندگی مشترک دارد. این مدل نظری قادر است 63 درصد تغییرات متغیر میزان رضایت زناشویی را تبیین می کنند. با توجه به پیچیدگی و چند بعدی بودن شاخص رضایت زناشویی و تاثیرپذیری آن از عوامل مختلف فردی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی در جامعه در حال تغییر و تحول امروزی و همچنین تاثیرگذاری آن بر میزانهای طلاق، ضرورت مطالعه ای کیفی جهت شناسایی سطوح مختلف و زوایای پنهان درگیر در این مساله پیشنهاد می شود. دراینصورت با دسترسی به یافته های مطالعات ترکیبی(کمی و کیفی) می توان به ارائه راهکارها و پیشنهادات علمی و کاربردی دقیق برای جلوگیری از بروز این رویداد ناخوشایند در زندگی زوجین پرداخت و در جهت کاهش میزانهای درحال افزایش طلاق قدم موثرتری برداشت.