آسیب شناسی روابط زوجین در خانواده های چند همسر: به سوی یک نظریه زمینه ای

این پژوهش به آسیب شناسی رابطه زوجین در خانواده چند همسر می پردازد. در حالی که همه نظریات موجود، معمولا خانواده را محیطی صمیمی تعریف می کنند اما در خانواده های چند همسر که افراد مختلفی به دنبال ایفای نقش های همسان بر می آیند؛ اعضای خانواده به شکل آشکار یا پنهان جهت دستیابی به منابع مشترک، ارزشمند و کمیاب به رقابت می پردازند. به این ترتیب نابرابری و کشمکش در روابط قدرت، روابط عاطفی و روابط جنسی ایجاد می شود. از جمله عللی که در روستاهای مورد پژوهش سبب بروز پدیده چند همسری بود می توان به فقر مالی و بالا رفتن سن دختران و در مواردی نازایی زنان و ارجحیت تولد و داشتن فرزند پسر و سیطره فرهنگ سنتی و مردسالاری اشاره کرد که در نظر عموم داشتن چند زن برای مردان منزلت و مزیت محسوب می شد. روش: در این پژوهش، از یکی از روش های کیفی، یعنی روش نظریه زمینه ای استفاده شده است و همچنین در این تحقیق از تکنیک مصاحبه عمیق برای گردآوری داده ها بهره گرفته شده است. مشارکت کنندگان شامل 15 نفر از زنانی بودند که همسر دوم محسوب می شدند و در منطقه روستایی زیلایی واقع در استان یاسوج زندگی می کردند. یافته های به دست آمده شامل 11 مفهوم و 4مقوله بود. نتایج: به طور کلی ساختار خانواده چند همسر بر تمامی ابعاد زندگی زنان سایه می افکند و آنان را مجبور به اقدام و کنش متقابل برای حفظ موقعیت یا به دست آوردن موقعیت بهتری می نماید، از جمله راهبردهای که زنان در این زمینه بر می-گزینند تلاش برای فرزندآوری و یا اقدام به جمع آوری منابع مالی است. در اکثر مواقع زنان به دسیسه چینی برای حذف رقیب و یا اقدام به جداسازی فضای شخصی خود دست می زنند. پیامدهای که این پدیده برای زنان به همراه داشت ترس از حذف و طرد شدن و ایجاد رقابت اقتصادی بین زنان و چشم داشتن به منابع مالی یک دیگر و بروز تنش و دودستگی و در نتیجه سبب بروز خشونت و در مقابل ایجاد اختلال های روحی و رو آوردن زنان به خرافات و جادو بود.