مطالعه کیفی جهانی شدن و تغییرات خانواده در شهر زنجان

جهانی شدن پدیده‌ای است چند بعدی که هر یک از ابعاد آن می‌تواند بر نهاد خانواده تاثیرگذار باشد. تحولات جامعه جهانی منجر به تغییرات و تحولات عمده‌ای در زندگی اجتماعی بشر شده است. خانواده در جهان امروز، بیش از گذشته در معرض تغییر و دگرگونی است. این مطالعه با هدف درک چگونگی تفسیر مردم در خصوص چگونگی تغییرات خانواده در شهر زنجان به تاثر از جهانی شدن صورت گرفته است. در این مطالعه با استفاده از روش کیفی و با ابزار مصاحبه نیمه ساخت یافته به بررسی درک و تفسیر مردم از تغییرات در خانواده پرداخته شده است. یافته ها با تکنیک مصاحبه عمیق با 35 نفر از اعضای خانواده های شهر زنجان گرد آوری شد. برای انتخاب مشارکت کنندگان از روش نمونه گیری هدفمند استفاده گردید تا اشباع نظری حاصل آید و داده ها گردآوری شده از طریق روش تحلیل موضوعی یا تماتیک تحلیل شده اند. یافته های این پژوهش نشان دادند که اگر چه شاهد کاهش ازدواج و فرزند آوری ، رواج فرد گرایی و عرفی شدن خانواده و کاهش نفوذ گروه خویشاوندان در خانواده هستیم؛ اما از سویی ظهور خانواده دموکراتیک و زنانه شدن خانواده و باز تولید مناسبات خانواده در فضای مجازی و ظهور خانواده گسترده مدرن بیانگر وجود خانواده های متکثر در ایران است که با تحول غربی خانواده که عمدتا تک خطی است منافات دارد و بیانگر این است که جهانی شدن فقط نیروی خارجی نیست که بر ما اثر می گذارد بلکه ما نیز در آن سهیم هستیم و نسخه واحدی نیست و راه مواجهه با جهانی شدن در هر جامعه‌ای بر اساس پیشینه‌های تاریخی، اجتماعی و شرایط اقتصادی و ارزشهای فرهنگی، متفاوت از سایر جوامع است. لذا خانواده‌های ایرانی با تکیه بر آداب و رسوم، باور داشت‌ها، ارزشهای بومی و محلی با مقاومت در برابر جهانی شدن تحولاتی از نوع ایرانی – غربی را تجربه می‌کنند که متفاوت از تغییرات خانواده در دیگر جوامع تاثیر گذار است.