تبیین چگونگی نقش رسانه‌های تصویری در مصرف دخانیات با رویکرد پیامدگرایانه

مسئلۀ مصرف دخانیات یکی از مهم‌ترین مشکلات در دورۀ جدید است. طبق گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی سالانه هشت میلیون نفر به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر اثر عوارض مصرف سیگار و دخانیات جان خود را از دست می‌دهند. هر گونه تغییر سبک زندگی و الگوی مصرف دخانیات مبتنی بر تبدیل یک باور به رفتار است. حلقۀ واسطۀ برای تبدیل باور به رفتار، اضافه کردن عنصر عاطفی و احساسی است. رسانه‌ها و به‌خصوص رسانه‎های تصویری، در این زمینه علاوه بر ارائۀ یک باور، با درگیر کردن احساسات و عواطف مخاطب، این واسطه را نیز فراهم می‌کنند؛ اما رسیدن به این هدف، مبتنی بر فهم دقیق فرایند این تاثیرگذاری است. در این نوشتار، با بهره‌گیری از روش گردآوری کتابخانه‌ای و تحلیل کیفی، ابتدا جایگاه رسانه‌های تصویری به‌مثابه اندیشه مطرح و در نهایت مهم‌ترین رهیافت‌های پیامدگرایانه برای تبیین چگونگی تاثیرگذاری در زمینۀ الگوی مصرف دخانیات بررسی می‌شود. این پژوهش نشان می‌دهد که رسانه‌های تصویری می‌توانند با کاشت در ذهن مخاطب، پرورش یک رفتار در مخاطب، ایجاد تاثیر بر اساس هم‌ذات‌پنداری و شکل‎دهی به رفتار مخاطب در زمینۀ ایجاد یا تغییر الگوی مصرف دخانیات موثر باشند. فرایند تاثیرگذاری امری پیچیده است و برای رسیدن به تاثیر مطلوب در زمینۀ کاهش دادن مصرف دخانیات و ایجاد الگوی صحیح باید با هدف‌گذاری دقیق برای اساس یکی از رهیافت‌های پیامدگرایانه تولید صورت گیرد؛ یعنی با توجه و در نظر گرفتن رهیافت مناسب، عناصری که برای تاثیرگذاری مطلوب نیاز است، فراهم شود.