مشروعیت و انقلاب اسلامی

پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای و اسنادی انجام گرفته و درصدد پاسخگویی به این مساله است که مبنای مشروعیت جمهوری اسلامی چیست. در این خصوص باید گفت از نگاه علم سیاست، توجیه اعمال قدرت از سوی حاکمان، مبنای مشروعیت آنان محسوب می شود که اغلب یا مبتنی بر اراده و خواست خداوند است یا مبنای قانونی دارد و یا خصائل شخصی و کاریزماتیک حاکم جان ما به مشروعیت وی تلقی می شود. در خصوص یافته های پژوهش نیز باید گفت که ایران که از کهن ترین کشورهای دنیاست، حاکمان و نظامهای متعددی را به خود دیده است و تا عصر حاضر شاهان و سلاطین ایرانی به مشروعیت الهی و دینی تمسک جسته اند. بعد از ظهور اسلام نیز، مشروعیت الهی حکومتگران مورد نظر اندیشه ورزان مسلمان بود ولی در تئوری سیاسی شیعه مصادیق حکومتگران مشروع نیز به عیان تخصیص خورد، لذا از این منظر، حاکمان جهان اسلام نامشروع محسوب می شوند و نقطه عزیمت و اوج این بحران، شکست ایران در جنگهای گلستان و ترکمنچای بود که آغاز اعتراضات و جنبش های مردمی و سرانجام وقوع انقلاب اسلامی بود. نظام جمهوری اسلامی برخاسته از این انقلاب یک نظام دو مشروعیتی است بدین علت که هم دارای مشروعیت الهی است که در نظام ولایت فقیه تبلور یافته و هم مشروعیت مردمی دارد که از طریق همه پرسی و برگزاری انتخابات رواج می یابد.