تحلیل معناشناختی مفهوم انفاق در قرآن کریمبا تکیه بر نظریۀ تحلیل مولفه‌ای

«انفاق» یکی از مفاهیم مهم و تعیین‌کننده در جهان‌بینی قرآن کریم است که خداوند، مومنان را به تحصیل ملکۀ آن مکلف می‌دارد. با عنایت به نقش موثر این مفهوم در زندگی فردی و اجتماعی بشری‌ تبیین مولفه‌های این واژه در قرآن امری ضروری می‌نماید. بدین تصور پژوهش حاضر برآن است تا با استفاده از نظریۀ تحلیل مولفه‌ای و تامل در همنشین‌های واژۀ انفاق، تحلیلی روشمند از این مفهوم به دست دهد. داده‌های قرآنی بیانگر آن است که تعابیری همچون «فی سبیل‌الله»، «طیبات»، «لم یسرفوا ولم یقتروا»، «فی هذه الحیاةالدنیا»، «المن والاذی»، «رئاء الناس» و غیره از جمله مفاهیم همنشینی به‌شمار می‌آیند که در ارزشگذاری انفاق تاثیر بسزایی دارند. نیز تعابیر «الْوَالِدَیْنِ»،«الْاَقْرَبِینَ»،«الْیَتَامَىٰ»،«الْمَسَاکِینِ»،«ابْنِ‌السَّبِیلِ»،«اُولَاتِ‌حَمْلٍ»،«الفُقَراء» و«الذین احصروا فی سبیل‌الله» به‌عنوان هم‌نشین‌های اثرپذیر بر مصارف انفاق دلالت دارند. همچنین پاره‌ای از مفاهیم همنشین همچون «عقبی الدار»، «عسر بعد یسر»، «عذاب الیم» و «یستبدل قوما» به واکنش‌های متناسب با صدور و یا عدم‌صدور انفاق اشاره می‌کند.