بررسی علل تشدید روند اسلام‌ستیزی در تاجیکستان

تشدید اسلام‌ستیزی در تاجیکستان، اگرچه متاثر از تربیت کمونیستی حاکمان این کشور است، از عوامل خارجی مهمی نیز تاثیر پذیرفته است. نگرانی‌ها از محبوبیت روزافزون نهضت اسلامی تاجیکستان، تلاش دولت دوشنبه برای سوء استفاده از فضای مقابله با داعش و افراطی‌گری برای حذف نهضت اسلامی به عنوان یک گروه میانه رو اسلامی، نبود تمایل هیئت حاکمه تاجیکستان به جاری و ساری شدن اسلام اصیل در سبک زندگی مردم این کشور و تحرکات عربستان سعودی و وهابی‌ها، عوامل اصلی پدیده اسلام‌ستیزی در تاجیکستان است؛ اما سیاست روسیه در تاجیکستان نیز که از قرون هجدهم و نوزدهم، اسلام را مانع اصلی استیلای سیاسی و نظامی خود بر آسیای مرکزی می دید در تشدید اسلام‌ستیزی در تاجیکستان تاثیر دارد. این نگرش منفی روس‌ها به اسلام در آسیای مرکزی از جمله تاجیکستان، در زمان تزارها و نظام کمونیستی و دورة پساکمونیسم حفظ شده است. در دورة پساشوروی، روسیه تنها عامل خارجی تاثیرگذار در آسیای مرکزی نیست و عوامل خارجی دیگری نظیر سیاست‌های آمریکا، رژیم صهیونیستی و مراکز مالی و سیاسی هدایت ‌کننده جریان‌های تکفیری در اسلام‌ستیزی در تاجیکستان نیز نقش مهمی دارند.

Review of the Causes of Intensification of Islamophobia in Tajikistan

Although the intensification of Islamophobia in Tajikistan is the result of the communist background of the rulers of the country; it has been affected by some important foreign factors as well. The lingering mistrust of the Tajik government among the Islamic currents and the reluctance of the governing system to acknowledge the dynamism of genuine Islam in the people’s lifestyle have been the main cause of Islamophobia in Tajikistan. However, the Russian policy in Tajikistan, which had considered Islam as the main obstacle to its political and military dominance in Central Asia during the 19th and 20th centuries, has impacted escalation of Islamophobia in Tajikistan. This negative view of the Russians toward Islam in Central Asia, including Tajikistan, has remained intact since the time of the Tsars, the communist system and the postcommunist era. In the postSoviet era, Russia is not the only foreign factor affecting Central Asia, in view of the fact that other foreign factors such as American policies and the financialpolitical centers guiding the Takfiri currents, play an important role in Islamophobia in Tajikistan.