بررسی بهره‌مندی از ظرفیت‌های ایرانیان خارج از کشور (بانگاهی بر کارکردهای شبکه‌‌های برون‌مرزی صداوسیما)

رشد فزاینده نقش آفرینی مهاجران بین‌المللی و سیر صعودی نفوذ آنها در نظام های دولتی و خصوصی، باعث شده این بازیگران نوظهور عرصه روابط بین‌الملل ظرفیت بیشتری برای تاثیرگذاری پیدا کنند. در میان طیف متنوع جوامع دور از وطن، دایاسپوراها در شمار تاثیرگذارترین بازیگرانی هستند که هم بر سیاست داخلی کشورها تاثیرگذارند و هم نقش های مهمی در حوزه های مختلف بین‌الملل به‌ویژه در حوزه تبادلات فرهنگی بر عهده دارند. این مقاله، در پی پاسخ دادن به این پرسش های کلیدی است که «دایاسپورای ایرانی چه ویژگی‌‎ها و اهمیتی دارد، چه تاثیری در توسعه روابط ایران با سایر کشورها می تواند داشته باشد و در این عرصه شبکه‌‌های برون‌مرزی صداوسیما چگونه می‌توانند از ظرفیت‌های این جوامع در پیشبرد اهداف توسعه ملی بهره‌گیری کنند»؟ یافته های این پژوهش که با رویکرد کیفی از نوع توصیفی تحلیلی و با مطالعه اسنادی و کتابخانه ای انجام شده، نشان می دهد که در دهه های اخیر این جوامع دور از وطن با روندی رو به رشد در چهار زمینه بنیادین سیاست‌گذاری یعنی سیاسی امنیتی، اجتماعی فرهنگی، اقتصادی و علمی فنی تاثیرگذار بوده اند. جوامع دیاسپورای ایرانی از ظرفیت های قابل توجهی برخوردارند که می توانند از جنبه های مختلف در خدمت حل مشکلات ایران قرار بگیرند. رسانه‌های برون‌مرزی ایران با اتخاذ راهکارهای مختلف و عملیاتی کردن ارتباط با جوامع ایرانی خارج از کشور، می‌توانند نقش موثری در این زمینه‌ها ایفا کنند.

Investigating the Utilization of the Capacities of the Iranian Diaspora (with Emphasis on Functions of IRIB World Service Networks)

The growing role of international immigrants and the growing influence of public and private systems have given these emerging actors in international relations a greater capacity to influence. Among the diverse range of farflung communities, diasporas are among the most influential actors in influencing domestic politics and also play important roles in various fields of international affairs, especially in the field of cultural exchanges. This article seeks to answer the key questions: &What are the characteristics and importance of the Iranian diaspora, what effect can it have on the development of Iran’s relations with other countries?& And in this area, how can the foreign networks of IRIB use the capacities of these communities in advancing the goals of national development? The findings of this study, which is done with a descriptiveanalytical qualitative approach and with the study of documents and libraries, show that in recent decades, these communities far from home with a growing trend in four basic policy areas. That is, they have been politicallysecurity, sociocultural, economic and scientifictechnical influential. Iranian diaspora communities have significant capacities that can be used to solve Iran’s problems in various ways. Iran’s foreign media can play an effective role in these areas by adopting various strategies and operationalizing relations with Iranian communities abroad.