مولفه‌های معماری برای شکل‌گیری خاطرات جمعی شیرین در عرصه میانی محیط‌های مسکونی

عرصه‌ میانی محیط مسکونی، بستری برای شکل‌گیری ملاقات، دورهمی‌ها، مواجهه و تعامل همسایگان با یکدیگر است؛ اما امروزه در اکثر محیط‌های مسکونی این عرصه حذف گردیده است یا به لحاظ کیفی چندان موردتوجه نیست. عرصه میانی به‌عنوان اولین مکانی که ساکنان پس از خروج از قلمرو خصوصی داخل خانه خود با آن مواجه می‌شوند، بستر مناسبی برای شکل‌گیری خاطرات جمعی است. خاطراتی که مقدمه هویت مکانی هستند و در ایجاد دل‌بستگی به مکان نقش موثری دارند لذا شناسایی مولفه‌های معمارانه در این عرصه‌ به‌منظور شکل‌گیری خاطرات جمعی شیرین باهدف ارتقای کیفی عرصه‌ میانی در محیط‌های مسکونی ضروری است. هرچه تعداد افراد درگیر با خاطره بیشتر باشد، بار جمعی خاطره افزایش می‌یابد. این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سوال است که در عرصه میانی محیط‌های مسکونی، مولفه‌های معماری موثر بر شکل‌گیری خاطرات جمعی شیرین کدم‌اند؟ روش تحقیق پژوهش کیفی است. جامعه موردمطالعه متخصصان رشته معماری و شهرسازی حوزه مسکن و روان‌شناسی محیطی است. روش نمونه‌گیری تلفیقی از نمونه‌گیری نظری با رویکرد نمونه در دسترس و نمونه‌گیری گلوله برفی است. در این پژوهش، مولفه‌های معماری برای شکل‌گیری خاطرات جمعی شیرین با توجه به نظریات متخصصان دانشگاهی پس از پرسشنامه باز پاسخ متخصصین به‌وسیله تکنیک کدگذاری باز و محوری در روش تحقیق زمینه‌ای حاصل گردیدند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که در عرصه میانی محیط‌های مسکونی، خاطرات جمعی شیرین از طریق حضورپذیری خاطره ساز، اجتماع‌پذیری خاطره ساز، رویدادپذیری خاطره ساز و تصویرسازی خاطره ساز شکل می‌گیرد که برای هر یک از این متغیرها نیز 3 مولفه‌های خاطره ساز شناسایی شدند.

architectural components for the formation of sweet collective memories in the in between space of residential environments

the in between space in residential environments is placed between the street and residential units. this area has a mediating role and creates a connection between different areas, including the private area and the public area. the in between space is known as a platform for the formation of meetings, encounters, and interactions between neighbors, but nowadays in most residential environments, this area has been removed or is not of much attention in terms of quality. in between space is the first place that residents encounter after leaving the private territory inside their home; it is a suitable platform for the formation of sweet collective memories; memories that have been directly experienced by people or they have gained knowledge about it in various ways, such as memories of national ceremonies and nowruz eid, religious ceremonies and muharram mourning, family and friends birthday celebrations, memories related to the current affairs of life, and so on. memories that are the introduction of place identity, in a residential environment where the necessary grounds for social communication are provided, more collective memories are formed and in this way, the probability of human attachment to that environment increases. therefore, identifying the architectural components in these areas is necessary to form sweet collective memories to improve the quality of in between space in residential environments. this research aims to answer this main question: in the in between space of residential environments as: “what are the effective architectural components in the formation of sweet collective memories?” the research method is qualitative research. they studied community as specialists in the fields of architecture and urban planning, housing, and environmental psychology. the sampling method was a combination of theoretical sampling with an available sample approach and snowball sampling. in this research, architectural components for the formation of sweet collective memories were obtained according to the opinions of academic experts after an open ended questionnaire with experts through contextual theory and open and axial coding techniques. the results of this research indicate that in the in between space of residential environments, sweet collective memories are formed through the presence in the place, sociability, the possibility of events, and imagery. although these components are necessary for the formation of collective memories, they are not sufficient. every presence or every social interaction or every event or every image does not cause the formation of collective memories, and for each of these components, the micro components affecting the formation of collective memories should be known. this research concludes that for the formation of collective memory the presence of 3 micro components of functional efficiency, flexibility, and naturalismare necessary. also, for the formation of collective memory through the sociability, 3 micro components of scalability, marking to create distinction for behavioral domains, adaptability of space and furniture are necessary. for the formation of collective memory through the event ability 3 micro components of spatial integration, diversity of behavioral locations, physical structural hierarchy are needed, and  for the formation of collective memory through the visualization, 3 micro components of sensory richness, the familiarity of form, the visual quality are necessary.