بررسی تاثیرات متقابل اکولوژی و ژئومورفولوژی (اکوژئومورفولوژی) خورهای ساحلی مکران

مناطق ساحلی به عنوان منطقه اکوتون بین دریا و خشکی همواره از تنوع بسیار زیادی از نظر فعالیت های فیزیکی و زیستی برخوردار هستند. یکی از بخش‌های بسیار مهم کشور ایران سواحل آن هستند که در مناطق شمالی و جنوبی بخش های وسیعی از مرزهای کشور را در بر گرفته اند .سواحل جنوب شرقی ایران که به مکران معروف هستند در طول قرن های مختلف همواره از اهمیت زیادی برخوردار بوده اند اما به دلیل عدم شناسائی پتانسیل های مختلف موجود در آنها، کمتر مورد توجه واقع شده اند. از جمله پتانسیل های بسیار بالای این منطقه که کمتر مورد توجه واقع شده، ویژگیهای اکوژئومورفولوژیکی منطقه بوده است. دانش اکوژئومورفولوژی از تلفیق دو دانش اکولوژی و ژئومورفولوژی منشا می‌گیرد که به بررسی موجودات زنده و محل زندگی آنها با توجه به تاثیرات ویژگیهای ژئومورفولوژیکی زیستگاهها می‌پردازد.یکی از شاخصه های اکوژئومورفولوژی ساحل مکران خورهای ساحلی است. خور بدنه نیمه محصور آب متصل به دریا است تا جائی که به حد جزر و مد و یا محدوده نفوذ نمک و دریافت رواناب آب شیرین برسد و مشخص شود که جریان آب شیرین دائمی نباشد. فرآیندهای ژئومورفولوژیکی در طول زمان باعث ایجاد خورها تحت تاثیر دینامیک رودخانه و دریا شده‌اند و در نتیجه بعد از آن تنوع زیستی در آنها صورت گرفته است. این پژوهش سعی دارد که به بررسی ویژگیهای اکوژئومورفولوژیکی خورهای ساحلی مکران بپردازد، تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی مبتنی بر روشهای کتابخانه ای و میدانی است، بدین صورت که ابتدا به بررسی ویژگیهای ژئومورفولوژیکی و اکولولوژیکی خورها پرداخته شده و اطلاعات مورد نظر جمع‌آوری گردید، سپس به شناسائی ویژگیهای اکولوژیکی پوشش گیاهی و حیات وحش منطقه پرداخته شد. نتایج نشان می دهد که عامل ژئومورفولوژی به عنوان بستر فرآیندهای اکولوژیکی، بستر مناسبی را برای برهمکنش های زیستی در منطقه به وجود آورده است. پس از عامل ژئومورفولوژی، مهمترین عاملی که باعث افزایش تنوع در منطقه شده، پوشش گیاهی خاص منطقه می‌باشد که موجب گردیده تا زیستگاه مناسبی برای دیگر گونه‌های زیستی در منطقه فراهم گردد. همه موارد ذکر شده نشانه ارتباط تنگاتنگ بین اکولوژی و ژئومورفولوژی در مناطق مورد مطالعه می‌باشد و خورها به عنوان مناطقی که دارای تنوع زیستی بسیار بالا بوده و تحت تاثیر فرآیندهای ژئومورفولوژیکی ایجاد شده و توسعه و تکامل می‌یابند می‌توانند به عنوان مناطقی نمونه و بارز، جهت بررسی ویژگی‌های اکوژئومورفولوژیکی به شمار بیایند