تحلیل عوامل ژئوپلیتیکی موثر بر آمایش سرزمین در مناطق ساحلی غرب مکران

توسعه نامتوازن و عدم استفاده از ظرفیت‏های محیطی یکی از مهمترین چالش‏های نظام برنامه ریزی و توسعه کشور است. امری که دارای پیامدهای جتماعی، اقتصادی، سیاسی، امنیتی منفی در ابعاد محلی و ملی است. در راستا تحقق عدالت فضایی و استفاده از ظرفیت‏های محلی برای توسعه ملی، در دهه اخیر استفاده از ظرفیت‏های مناطق به ویژه مناطق مرزی را به راهبردی جدید در نظام برنامه ریزی کشور تبدیل کرده است. مکران از جمله مناطقی است که در آن از یک سو شاخص‌های توسعه وضعیت مناسبی ندارند و از سوی دیگر این منطقه دارای موقعیت بی نظیر و پتانسیلهای بالقوه فراوانی است. از همین رو طرح توسعه این منطقه با اهداف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مورد توجه قرار گرفته و برنامه‏ریزی و گامهای اولیه برای توسعه این منطقه نیز برداشته شده است. با توجه به وضعیت فرهنگی، تاریخی و اجتماعی و موقعیت جغرافیایی این منطقه توسعه بهینه این منطقه مستلزم توجه به مولفه‏های مختلفی از جمله مولفه‏های ژئوپلیتیکی است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی مهمترین عوامل و مولفه‏های ژئوپلیتیکی بر آمایش سرزمین در مناطق ساحلی غرب مکران یعنی کرانه‏های هرمزگانی منطقه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در برنامه‏های توسعه و آمایش سرزمین در این منطقه باید عوامل و مولفه‏هایی مانند کارکرد غرب مکران به عنوان مکمل ژئوپلیتیکی تنگه هرمز و خلیج فارس، اختلافات با کشورهای عربی، رقابتهای منطقه‏ای، ژئوپلیتیک انرژی، منافع قدرتهای بزرگ، پتانسیل رشد رادیکالیسم در منطقه و همچنین مسائل فرهنگی، قومی و زبانی مورد توجه قرار گیرد.