فضای مجازی و دموکراتیزه کردن زیست جهان: مطالعه کنش ارتباطی دانشجویان آذربایجانی در فضای مجازی

این پژوهش با استفاده از «نظریه کنش ارتباطی» هابرماس و تفکیکی که وی بین «سیستم» و «زیست جهان» و کنش های مرتبط با هر یک از آنها، یعنی «کنش استراتژیک» و «کنش ارتباطی» می گذارد، گفتمان «هویت طلبیِ آذربایجانی» در ایران را مورد مطالعه قرار می دهد، گفتمان هایی که ادعای دفاع از زیست جهانِ قومیِ شان در برابر کنش های استراتژیک را دارند، تا به چگونگیِ استفاده ی این گفتمان از «کنش ارتباطی» در رابطه با مخاطبانش پی ببرد. برای بررسیِ متن های مورد نظر نیز از «تحلیل گفتمان انتقادیِ» نورمن فرکلاف استفاده شده است. متن های مورد نظرمان را از بین نوشته های دانشجویان هامی این گفتمان در فضای مجازی، به عنوان شکافی بین سیستم و زیست جهان که هسته ی مقاومت طبق نظر هابرماس می تواند در آنها رشد کنند، انتخاب شده است. تفسیر و تبیین هر متن معلوم شد که متن ها به خاطر آنکه تفسیرهایی متفاوت از تفسیر ساختارهای و نهادهای سیستماتیک از وقایع جهان پیرامونشان داشتند، و برای جلوگیری از اصطکاک با آنها خود را در زیر پوسته ی استعاره ها پنهان می کردند، که حاکی از فراگیریِ و تسلط ساختارهای سیستماتیک در جامعه بود و توانایی ناامید کننده ی گفتمان هایی از این دست برای استفاده از کنش ارتباطی به عنوانی راهی برای محافظت از زیست جهانشان حتی در داخل شکاف هایی که ظاهراً تسلط بر آنها کم است. ویژگی های یاد شده نشانه هایی هستند از حرکت های تدافعی در مقابل سیستم ها و نه حرکت هایی رو به جلو که هابرماس نیز آنها را به عنوان جریان هایی که می توانند از تسلط سیستم ها بکاهند معرفی کرده بود. آنچه در نهایت می شود نتیجه گرفت این است که امید اندکی برای کنش ارتباطی به عنوان راهی برای کنترل سیستم از سوی زیست جهان در داخل گفتمان ها و جامعه مانند مورد تحلیل و باقی می ماند.