شادی از دیدگاه عرفانی مولانا

شادی حالتی عاطفی است که با حالت کمال و تشخص به آدمی همراه باشد. بررسی پیشینۀ شادمانی در ایران نشان می دهد که ایرانیان باستان مردمانی سرشار از شادی و نشاط بوده اند. هرودوت و سایر نویسندگان باستانی اتفاق نظر دارند که اکثر ایرانیان مردمی سازگار و پیرو قوانین و قواعد جامعه بودند. برخی ازجشن ها از نوع شادی ها و خوشدلی های سوبژکتیو، درونی و انفسی محسوب می شده اند و برخی چون نوروز از نوع ابژکتیو، بیرونی و آفاقی بوده اند. شادی که تا دوران سامانی و غزنوی، از نوع آفاقی و بیرونی بود، در نتیجۀ شرایط سیاسی و اجتماعی و فرهنگی دوره های بعد به ویژه دوران استیلای مغول جای خود را به شادی از نوع انفسی و دورنی داد و درون گرایی و بی اعتنایی به عوامل شادی بیرونی رواج یافت. با وجود آن که مولانا پروردۀ دوران آشوب زده ای چون دوران مغول است، تحت تاثیر تعالیم پدرش بها ولد و استادش محقق ترمذی و مخصوصاً شمس تبریزی با سلوک در تصوف بسطی و عرفان عاشقانه، شادی و طرب را در درون خویش جاری ساخت و در غزلیات شمس بازتاب داد. بنیاد روحی بشر بر امید و شادی سرشته شده و ناامیدی و اندوه و غم اعتباری و عارضی و گذرنده است. عامل بنیادین امید مولوی عشق به خداوند است؛ امید مولوی عرفانی است.