پیامدها و چالش‌های ماندن در پشت کنکور: مطالعه داده بنیاد

با افزایش رقابت در بین داوطلبان کنکور برای قبولی در رشته‌های پرمتقاضی، پشت کنکور ماندن برای شرکت مجدد در آزمون سراسری به یک پدیده شایع در میان داوطلبان تبدیل شده است که با ایجاد شرایط خاص می‌تواند به یک تجربه آسیب‌زا برای آنها تبدیل شود. این پژوهش با هدف مطالعه و بررسی پیامدها و چالش‌های ماندن در پشت کنکور و ارائه یک مدل مفهومی برای آن انجام شده است. به این منظور از مطالعه کیفی داده بنیاد استفاده شد. نمونه مطالعه از بین داوطلبان پشت کنکوری شهرستان فریدن، 15 نفر به شیوه هدفمند و گلوله برفی انتخاب و از مصاحبه نیمه ساختار یافته برای جمع‏آوری داده‏ها استفاده گردید. داده‌ها از طریق فنون استراوس و کوربین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصله در این پژوهش نشان می‏دهد که پشت کنکور ماندن به عنوان یک فرصت مجدد یا نمادی از شکست، مقوله‏ای محوری در تعیین تجربه داوطلبان است. این مقوله، تحت تاثیر عوامل علی (اهداف و انگیزه‏ها، نگرش‏ها، شرایط و ویژگی‏های روانی، سبک اسناد)، عوامل زمینه‏ای (حمایت اجتماعی، عوامل اقتصادی، ساسیت‏های آموزشی)، عوامل مداخله‏گر (امکانات در دسترس، تفریحات، ویژگی‏های جمعیت شناختی) می‏باشد. داوطلب در مقابل این وضعیت‏ها از راهبردهای متفاوت که می‏تواند کارآمد یا ناکارآمد باشد استفاده می‏کند. که بر حسب نوع راهبردهای اتخاذشده، پیامدهای مثبت یا منفی برای فرد ایجاد می‏شود. نتایج این پژوهش نشان می‏دهد که پشت کنکور ماندن، تجربه‏ای پیچیده از نظر داوطلبان است و در نتیجه‌ی تعامل مجموعه‏ای از عوامل، می‏تواند پیامدهای روانشناختی منفی برای داوطلبین به همراه داشته باشد.