سرچشمه های اسطوره در ادبیات نمایشی فانتزی دوره معاصر ایران با نگرشی ویژه به دو اثراز جلال تهرانی

ادبیات نمایشی با تمام جلوه­هایش همدوش با آثار ارزشمند ادب رسمی و مکتوب، بازتاب فرهنگ و اندیشه مردمان جهان است. یکی از انواع ادب شفاهی یعنی اسطوره­ها گنجینه­ای از اعتقادات، باورها، آداب و رسومِ گاه فراموش شده را در دل خود پنهان کرده­اند. که بازجست این فراموش­شدگان می­تواند تاثیر شگرف بر ادبیات نمایشی فانتزیِ دوران معاصر بگذارد. نیاز عمیق انسان به خیال­پردازی و بیان آرزوهایش چه در اعصار گذشته و چه در دوران معاصر انکارناپذیر است. انسان در گذشته برای رهایی از محدودیت­ها و اضطراب دورانش به اسطوره­ها، افسانه­ها و قصه­ها پناه می­برد و انسان دربند عصر علم و خردِ معاصر برای رهایی از دغدغه­های روحی و اجتماعی­اش به دنیای زاده تخیلاتش پناه می­برد، که متناسب با روحیه و آرزوهایش باشد. تحقیق حاضر به شناخت سرچشمه­های اسطوره در ادبیات نمایشی فانتزی دوره معاصر ایران می­پردازد. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و به روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی است. بدین منظور دو اثر از جلال تهرانی مورد تحلیل قیاسی قرار گرفت. با مطالعه گونه ادبیات فانتزی، اصول و عناصر سازنده آن و همچنین مطالعه اسطوره­ها به تبیین وجوه مشترک بین این دو حوزه پرداخته و سپس انطباق­پذیری و چگونگی بهره­گیری از عناصر اسطوره در ادبیات نمایشی فانتزی بیان می­شود. یافته­های تحقیق بر اساس نظریات نظریه پردازان اسطوره و فانتزی همچون الیاده، نور تروپ فرای، تودوروف، تالکین و مسعودی نشان می­دهد، که سرچشمه­های اسطوره از مهمترین عناصر ادبیات نمایشی فانتزی بوده و نقش مهمی در ارائه مفاهیم نمایشی فانتزی دارد، که در دوره معاصر به این امر کمتر توجه شده است.