مروری بر مفاهیم رهبری، رهبری معنوی، شاخص ها و ابعاد آن

اخیراً واژه معنویت در سازمان به موضوع حائز اهمیتی در ادبیات مدیریت و رفتار سازمانی تبدیل شده است و بسیاری از محققان به خاطر تاثیر معنویت بر بهره وری سازمان به آن پرداخته اند. یکی از رویکرد های رهبری که سعی دارد معنویت را در سازمان وارد سازد، رهبری معنوی است. رهبری معنوی، از رویکرد هایی است که در دهه های پایانی قرن بیستم میلادی، به طور جدی در مبانی نظری رهبری و مدیریت مطرح شده است. رهبر معنوی کسی است که در برخورد با موقعیت های سازمانی به جای مداخله در امور، بصیرت بخشی؛ به جای کنترل، اعتماد؛ به جای اعمال محدودیت، استقلال؛ به جای اقدام، تصویر سازی و به جای مطرح نمودن، فروتنی از خود نشان می دهد. رهبری معنوی، بیشتر با جستجو، تفکر، ادراک، ارزش گذاری و اقدام اعضا، همگام با یک اجتماع یا گروه در ارتباط است. لذا شایسته است بطور جدی به این نوع از رویکرد رهبری برای دستیابی به اهداف در مدارس دقت و توجه کافی گردد. در این مقاله سعی شده است که علاوه بر پرداختن به مفاهیم رهبری، معنویت، رهبری معنوی، یک طبقه بندی جامع از شاخص های رهبری معنوی و ابعاد آن و مولفه‌ های رهبری معنوی از منظر قرآن و معارف رضوی نیز ارائه شود. داده های این پژوهش از نوع داده های کیفی است و این پژوهش از حیث مقطع زمانی، تک مقطعی است. شیوه گردآوری و تجزیه و تحلیل داده های پژوهش، مراجعه به اسناد و پژوهش های قبلی انجام شده است. در نهایت پیشنهادی برای پژوهش های آتی ارائه گردیده است.