کپورماهیان دندان دار ایران: یافته ها و جنبه های بیولوژیکی

قبل از سال 2000 ، تاریخچه علمی کپورماهیان دندان دار ایران به طور گسترده بررسی نشده بود و بیشتر مطالعات محدود به ریخت شناسی عمومی ماهی ها بوده و عمدتا اطلاعات اولیه ای در مورد توزیع جغرافیای زیستی آنها در دسترس بود. از سال 2011، اطلاعات جامعی در مورد طبقه بندی و تاریخ تکاملی کپورماهیان دندان دار ایران ارائه گردید. این فعالیتها شامل بررسی خصوصیات ریختی بدن ماهی، ژنتیک مولکولی، و خصوصیات ریختی ریزساختارهای سخت مانند دندانها، سنگریزه های شنوایی و فلس ها بود. به دنبال این مطالعات، چندین گونه ی جدید کشف شد (به عنوان مثال aphanius arakensis ، a. darabensis ، a. kavirensis ، a. shirini ، aphaniops furcatus و a. hormuzensis)، تاکسونومی برخی از گونه ها مانند aphanius farsicus ، aphanius pluristriatus و aphanius dispar (اکنون در جنس aphaniops قرار دارد) بازبینی شده اند و a. stoliczkanus، و به عنوان گونه های معتبر شناخته می شود. همچنین، نشان داده شد که aphaniops dispar هیچ توزیعی در ایران ندارد. به طور کلی، اکنون 15 گونه کپورماهی دندان دار در ایران یافت می شود که 11 گونه بومزاد و چهار گونه بومی است. بیشتر گونه ها به یک حوضه آبریز محدود هستند. گسترده ترین گونه a. stoliczkanus است که در حوضه های پرسیس (هله) و کارون در جنوب غربی و حوضه های مکران، مشکید و جازموریان در جنوب شرقی ایران یافت می شوند. استان های فارس و هرمزگان در جنوب ایران از تنوع قابل توجهی برای این ماهی ها برخوردارند. علاوه بر این، جنبه بیولوژیکی کپورماهیان دندان دار ایرانی نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته است. چندین مطالعه در مورد فرگشت و زیست شناسی aphaniops hormuzensis انجام شده است و توانایی ترمیم را در قسمت های مختلف بدن a. hormuzensis مانند کلیه و مغز نشان می دهد.