جستاری در زندگی ابن هیثم بصری

یکی از دانشمندان صاحب نام جهان اسلام،ابن هیثم است که یک ایرانی الاصل مسلمان بود. و براساس مجاهداتش در علوم ریاضی و فیزیک و نور و حساب و هندسه و مثلثات، جبر، الابصار مهارت وافری داشته و صاحب خلّاقیّت بوده است و ایشان را بعنوان پیشرو دانشمندان اهل تجربه و آزمایش می شناسند. ایشان در علم کلام، ما بعدالطبیعه، منطق و اخلاق و موسیقی نیز سرآمد بوده است واو را با لقب بطلمیوس ثانی می شناسند. ایشان از دینداری و پارسایی بهره کافی داشته و با چیرگی بر زبان عربی، از خطّ خوشی نیز برخوردار بوده است که تعداد آثار او را بیش از 200 اثر دانسته اند. ایشان به عنوان مخترع عدسی محدّب ذرّه بین، مقام شامخی در نورشناسی دارد و به اصل اینرسی پی برده و در قوانین نظری و امور کلّی پزشکی ید طولایی داشته است. ولی در علوم دقیقه و تعمق پیرو ارسطو بوده و سارتن ایشان را بزرگترین نماینده روح تجربی در قرون میانه خوانده است.ودگرگونی دانش ستاره شناسی در مغرب زمین بیش از همه مدیون کتاب فی هیئه العالم اویند. و پژوهش های اب هیثم دربارۀ نور ماه، ارجعیّت او را به عنوان پژوهشگر طبیعی بلکه پایه گذار روش نوین پژوهش طبیعت، نشان می دهد.