آشکارسازی ارتباط بین تغییرات برخی از شاخص های رطوبت نسبی سواحل جنوبی ایران با الگوهای پیوند از دور اقیانوس هند

در این پژوهش با استفاده از روش میان‌یابی و تجزیه‌وتحلیل رگرسیون پس‌رونده رابطه رطوبت نسبی، دما و فشار بخارآب ایستگاه‌های واقع در سواحل جنوبی ایران با الگوهای اقیانوس هند مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از داده‌های 25 ایستگاه سینوپتیک و دو الگوی پیوند از دور اقیانوس هند برای طول دوره آماری 54 ساله (2004-1951) استفاده شد. نتایج نشان داد رفتار ایستگاه‌های موردمطالعه در ارتباط با الگوهای پیوند از دور اقیانوس هند با یکدیگر مشابه و هماهنگ نبوده و در ایستگاه‌های محدوده موردمطالعه میزان رطوبت نسبی یکسانی در زمان وقوع و فعالیت این الگوها ثبت نشده است. تحلیل همبستگی پیرسون نشان داد که بیش‌ترین درصد همبستگی الگوی iod و بارش هند مرکزی با رطوبت نسبی این محدوده به‌ترتیب 0.65- و 0.45 درصد است. همبستگی بین رطوبت نسبی و الگوهای یادشده در نیمه شرقی محدوده موردمطالعه از نوع مستقیم ناقص است. نتایج تحلیل واریانس، غیرخطی بودن رابطه بین رطوبت نسبی ایستگاه‌های موردمطالعه و الگوهای جوی-اقیانوسی اقیانوس هند در ایستگاه‌ها به‌جز ایستگاه آبادان را تایید کرد. بررسی مدل‌های رگرسیون نشان دادند که در بهبهان 83 درصد، در بندر دیر 82 درصد، در بندر ماهشهر 30 درصد، در آبادان 17 درصد، در ایستگاه چابهار 12 درصد، در امیدیه 9 درصد، در بندر جاسک و میناب 7 درصد، در ایستگاه‌های بندرعباس، بندرلنگه، لامرد و بوشهر 4 درصد از تغییرات رطوبت نسبی با الگوهای اقیانوس هند تبیین می‌شوند. در بین الگوهای اقیانوس هند، بیش‌ترین تاثیر را الگوی دوقطبی اقیانوس هند و الگوی منطقه بارش هند مرکزی بر تغییرات رطوبت نسبی ایستگاه‌های سواحل جنوبی ایران دارد.

revealing the relationship between the changes of some relative humidity indices of the southern coasts of iran with indian ocean teleconnection patterns

in this research, the relationship between relative humidity, temperature, and water vapor pressure of the stations located on the southern coast of iran with the patterns of the indian ocean was investigated using the interpolation method and backward regression analysis. for this purpose, the data of 25 synoptic stations and two teleconnection patterns from the indian ocean region were used for the statistical period of 54 years (1951-2004). the results showed that the behavior of the studied stations in connection with the teleconnection patterns from the indian ocean was not similar and coordinated with each other, and the same relative humidity level was not recorded in the studied stations at the time of occurrence and activity of these patterns. pearson’s correlation analysis showed that the highest percentage of correlation between iod pattern and central indian rainfall with relative humidity of this range is -0.65 and 0.45%, respectively. the correlation between the relative humidity and the mentioned patterns in the eastern half of the studied area is incomplete inverse type. the results of the analysis of variance confirmed the non-linearity of the relationship between the relative humidity of the studied stations and the atmospheric-oceanic patterns of the indian ocean in the stations except abadan station. the analysis of regression models showed that in behbahan 83%, in deir port 82%, in mahshahr port 30%, in abadan 17%, in chabahar station 12%, in omidiyeh 9%, in jask and minab stations 7%, in bandar abbas stations, bandarlange, lamard and bushehr, 4% of relative humidity changes are explained by indian ocean patterns. among the patterns of the indian ocean, the indian ocean dipole pattern of the indian ocean and the pattern of the central indian rainfall region have the greatest influence on the changes in relative humidity of stations on the southern coasts of iran.