بررسی تاثیرات شبکه هیدروگرافی هیرمند و تالاب هامون در مکان گزینی سکونتگاه های انسانی منطقه سیستان

زندگی مردم منطقه ی سیستان در طول ادوار تاریخی، وابسته به تغییرات شبکه هیدروگرافی هیرمند و وضعیت سطح آب تالاب یا دریاچه هامون بوده است، بنابراین اهمیت شناخت علمی تغییرات تاریخی شبکه هیدروگرافی هیرمند و وضعیت تالاب هامون با مکان گزینی سکونتگاه های انسانی منطقه سیستان ضروری است. از این‌رو، هدف مقاله حاضر، بررسی تاثیرات شبکه هیدروگرافی هیرمند و تالاب هامون در مکان گزینی سکونتگاه های انسانی منطقه سیستان است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی، کتابخانه ای و بررسی های میدانی در سطح منطقه ی سیستان می باشد. در طول ادوار تاریخی مسیر شبکه هیدروگرافی در دلتاهای منطقه تغییراتی داشته است، برای نمونه در دوره ی صفویه شبکه های هیدروگرافی هیرمند، آب منطقه حوضدار را تامین نموده است در صورتی که هم اکنون منطقه حوضدار کاملاً متروک و بیابانی می باشد و شبکه هیدروگرافی هیرمند به سمت دلتای مراکز سکونتگاهی امروزی سیستان تغییر مسیر داده است. نتایج نشان می دهد؛ وضعیت شبکه هیدروگرافی هیرمند و سطح آب تالاب یا دریاچه هامون بر مکان-گزینی سکونتگاه های انسانی به طور مستقیم تاثیر داشته است، به سبب تغییرات بسیار زیاد و محسوس شبکه هیدروگرافی در طول تاریخ و به‌ویژه از دوره باستان تا زمان حاضر، پیشنهاد می شود در پژوهش های آینده، از روند تاریخی تغییرات شبکه هیدروگرافی هیرمند و وضعیت سطح آب تالاب یا دریاچه هامون برای شبیه سازی کامپیوتری در ارتباط با سکونتگاه ها به طور جامع تری استفاده گردد و سیستم یکپارچه، مبتنی بر شبکه تعاملی وب با انباره اطلاعات (data warehouse) و داده کاوی (data mining) هوشمند راه اندازی شود.