نگرش به آب در فرهنگ و ادبیات عامه خراسان و گیلان

در این پژوهش نگرش ها به کارکردها و قدرت آب در جزئی از فرهنگ و ادبیات عامه؛ یعنی ضرب ا لمثل ها در دو ناحیه کم بارش تربت جام و پربارش گیلان بررسی شده است. نگرش به آب و باران در اساطیر ایران بر پایه دوبنی و تقابل بین ایزدان آب و باران با دیوان خشکی و سیل بوده است. این تقابل همچنان ادامه دارد و بر پایه آن، آب در فرهنگ و ادبیات عامه چهره دوگانه ای دارد؛ یک چهره در ضرب المثل هایی بازتاب یافته است که به کارکرد و قدرت آب همراه با خیر و رحمت اشاره دارند و چهره دیگر در ضرب المثل هایی که بیانگر قدرت شر و ویرانگری آبند. بررسی و تحلیل ضرب المثل های مرتبط رایج در دو اقلیم مورد نظر نشان داد که وجوه اشتراک در نگرش ها بسیار زیاد است. شاید بتوان تفاوت ها یا افتراقات موجود را اگرچه چشم گیر نیستند، برخاسته از تفاوت اقلیم جغرافیایی و شرایط آب و هوایی دانست.