تقسیم آب و آب نگاری در سده های میانه تاریخ ایران: با تاکید بر رساله طریق قسمت آب قُلب ابونصر هروی

نحوه استخراج آب های زیرزمینی و توزیع آن همواره یکی از موضوعات مهم در جامعه ایران سده های میانه به شمار می آمده و حکومت ها به روش های مختلف از طریق نگارش راهنماهایی مکتوب راجع به حقوق آب و یا ایجاد تاسیساتی چون پل، سد، کاریز، نهر و غیره بر این مهم نظارت می کرده اند. دوره حاکمیت تیموریان بر ایران، پس از حاکمیت مغول ها که با تخریب و تضعیف زیر ساخت های نظام آبیاری در بخش هایی از ایران همراه بود، از حیث توجه به مقوله مدیریت منابع آبی و توجه به کشاورزی دوره ای شاخص به شمار می آید. در این دوره کتاب رساله طریق قسمت آب قُلب توسط ابونصری هروی درباره شیوه آب بخشی در هرات و مناطق وابسه به آن نگاشته شده است. نوشتار حاضر به بررسی اهمیت این اثر در شناسایی شیوه های تقسیم آب، اصطلاحات مربوط به آب بخشی در جنوب خراسان در عصر تیموری و نیز تدابیر دولت تیموری در تدوین قوانین و حقوق مدون در باب تقسیم آب اختصاص دارد. روش پژوهش نیز روش تحقیق تاریخی مبتنی بر روش تحلیلی- توصیفی است.