رویکرد قانونگذار پیرامون مجوزهای کسب‌و‌کار و بررسی مجوزهای لازم برای فعالیت اشخاص حقوقی

بهبود فضای کسب‌و‌کار، عامل محرک رشد اقتصادی است. اصلاح قوانین و مقررات و رویه‌ها، موجب بهبود محیط کسب‌وکار و در نتیجه افزایش سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و طبعاً رشد اقتصادی کشور خواهد شد. در این بین مسئله مجوزها، نقش مهمی در بهبود شاخص فضای کسب‌وکار دارد. پیچیدگی، ابهام و عدم شفافیت در خصوص مرجع صدور و نیز فرایند دریافت مجوز برای ثبت و یا آغاز فعالیت یک کسب‌وکار، یکی از معضلات فضای کسب‌وکار ایران است. این امر درخصوص کسبوکارهای نوظهور (یا اصطلاحاً استارت‌آپ‌ها) با پیچیدگی بیشتری همراه است.در این مقاله موضوع مجوزهای کسبوکار از منظر قوانین و مقررات جاری کشور مورد بحث قرار داده‌ایم. برای این منظور ضمن بررسی انواع شخصیت‌های حقوقی پیش‌بینی شده در نظام حقوقی ایران، مفهوم مجوز کسب‌وکار و انواع مجوزهای لازم برای فعالیت اشخاص حقوقی را مورد بررسی قرار داده‌ایم. پژوهش حاضر با شیوه تحلیلی- توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی به بررسی چالش‌های موجود در زمینه صدور مجوزهای کسب‌وکار برای اشخاص حقوقی پرداخته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که قوانین و مقرراتی که در سالهای اخیر توسط مراجع ذیربط به تصویب رسیده است (از قبیل قانون اجرای اصل 44 قانون اساسی، قانون بهبود مستمر محیط کسبوکار، قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقاء نظام مالی کشور، و غیره) حاوی مصوبات درخور توجهی درخصوص مجوزهای کسبوکار بوده که در صورت اجرائی شدن آنها، شفافیت بیشتری بر فضای کسبوکار حاکم خواهد شد و فرایند صدور مجوزها نیز به مرور تسهیل می‌شود. همچنین به نظر میرسد که اختصاص شناسه ملی به مجوزها و کسبوکارهای کشور و ارتقاء محتوای سامانه پیشخوان مجوزها به عنوان بستری برای گردآوری دادهها و اطلاعات آماری و تجزیه و تحلیل این دادهها و نیز سنگ بنایی برای اتخاذ تصمیمات بعدی، بتواند یک گام موثر در بهبود فضای کسبوکار و ایجاد رونق اقتصادی باشد.

Legislative Approach to Business Licenses and reviewing licenses for corporate activity

Improving the business environment leads to economic growth. Amendments to the rules, regulations and procedures will improve the business environment and thus increase domestic and foreign investment and economic growth. Meanwhile, the issue of licenses plays an important role in improving the business environment. The complexity and ambiguity surrounding the issuance authority and the process of obtaining a license to register or start a business is one of the problems of Iran's business environment. This is more complicated with emerging businesses (or so-called startups). In this article, we discuss the issue of business licenses from the perspective of the country's laws. For this purpose, in addition to studying the types of legal entities provided for in the Iranian legal system, we have examined the concept of business license and the types of licenses required for the activities of legal entities. The present study, using analytical-descriptive methods and using library and Internet resources, examines the existing challenges in issuing business licenses to legal entities. The results of the research indicate that the laws and regulations that have been approved by the relevant authorities in recent years contain significant approvals regarding business licenses, which, if implemented, will provide more transparency to the business environment. And the licensing process will be facilitated over time. It also seems that allocating national identities to the country's licenses and businesses and upgrading the content of the licensing counter system could be an effective step in improving the business environment and creating economic prosperity.