ساز و کارهای افزایش حضور زنان در عرصه های مدیریتی آموزش عالی ایران

با وجود اینکه در سالیان اخیر، کشورهای پیشرفته تلاش کرده‌اند با استفاده بیشتر از توانمندی‌های زنان، گامی موثر در راه توسعه و افزایش بهره‌وری بردارند، اما در کشور ما، در این زمینه کاستی‌های جدی وجود دارد و از توانمندی‌های بالقوه نیمی از جمعیت کشور، بهره‌ای گرفته نمی‌شود. در این میان، در حالی که انتظار می‌رود دانشگاهها به عنوان کانونهای اصلی تحول و دگرگونی در جامعه، خود تبلور جایگاه جدید زنان باشند، این مراکز نسبت به تحول اجتماعی زنان از لحاظ احراز پستهای مدیریتی وضعیت مطلوبی ندارند و حضور اندک زنان در مدیریتهای عالی دانشگاهها بسیار مشهود است.بنابراین این پژوهش در پی ارائه ساز و کارهای افزایش حضور استادان زن در عرصه‌های مدیریتی دانشگاهها بوده است.به این منظور با استفاده از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته در میان نمونه‌ای 11 نفره از استادان زن ده دانشگاه برتر کشور، دیدگاههای آنان در مورد سازوکارهایی که برای افزایش حضور استادان زن در پستهای مدیریتی دانشگاهها کارایی بیشتری دارند، مشخص شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که از دیدگاه مصاحبه‌شوندگان، عوامل سازمانی بیش از عوامل فردی و خانوادگی بر حضور اندک استادان زن در عرصه‌های مدیریتی آموزش عالی، موثرند. از میان عوامل سازمانی نیز فرهنگ سازمانی و گرایشهای مردسالارانه، شبکه‌های غیر رسمی مردان و نبود نظام شایسته‌سالاری، بیش از سایر موانع سازمانی مورد تاکید قرار گرفته‌اند. در زمینه ساز و کارهای افزایش حضور استادان زن در پستهای مدیریتی، تبیین ضرورت حضور زنان در عرصه‌های مدیریتی بیش از برنامه‌های منابع انسانی مورد تاکید قرار گرفته و اظهارات مشارکت‌کنندگان حاکی از دیدگاههای متناقض در مورد کارایی راهکار تبعیض مثبت و ارائه سهمیه مدیریتی به زنان است.

Mechanisms to increase the presence of women in Iranian higher education

In this research that was carried out among female academics with managerial experience in top Ten Iranian Universities, data were collected from a sample of 11 women faculty members via semi structured interviews and faculties’ viewpoints about mechanisms that are more effective for increasing presence of female academics in university managerial positions was cleared.In participants’ viewpoints about mechanisms for increasing presence of female faculties in managerial positions, Explaining necessity of women's participation in management areas are emphasized more than human resources practices and participants’ statements indicated conflicting views about the effectiveness of affirmative action and delivering management quota to women.