بررسی سازوکار تشکیل خم ساختاری بیجار-کبودرآهنگ با استفاده از داده های جنبشی گسله ها در کواترنری

منطقه ی مورد نظر این پژوهش یک باریکه ی چین خورده-گسلیده در شمال باختر ایران است که از پیرامون شهر بیجار تا کبودرآهنگ، موازی روند عمومی زاگرس کشیده شده است. در میانه ی این گستره چین خورده، یک خم ساختاری چپ وجود دارد. چگونگی ایجاد این خمش ساختاری در ارتباط با جنبش های ساختاری راستالغز راست بر و چپ بر در شمال باختری ایران مرکزی، پرسش اصلی این پژوهش است. این مطالعه بر پایه بررسی تصویرهای ماهواره ای، برداشت میدانی و پردازش داده های هندسی و جنبشی گسله ها همراه با نتایج تحلیل وضعیت تنش کواترنری به روش وارون سازی داده های جنبشی گسلی استوار است. روند بیشینه فشارش افقی مرتبط با میدان تنش کواترنری در منطقه شمال خاوری به دست آمد که با تنش منطقه ای در پهنه ی برخورد اوراسیا - عربستان همخوان است. سازوکار گسله های اصلی گستره با راستای شمال باختر – جنوب خاوری در زمان استیلای این تنش، فشاری با مولفه راستالغز راستب بر است. این سازوکار کواترنری در بخش خم میانی، با راستای نزدیک به 70 درجه خاوری، به طور چیره راستالغز چپ بر با مولفه فشاری است که همانندی بسیاری با گسله های چپ بر پی سنگی ایران مرکزی دارد. این هندسه و برهم کنش جنبشی گسله های اصلی ایجاب می کند که خم ساختاری بیجار ناشی از فعالیت چپ بر گسله های خاور-شمال خاوری باشد که سبب جابه جایی ساختارهای معمول گستره با راستای زاگرسی شده است. شناسایی این روندهای به احتمال پی سنگی نشانگر پهنه نفوذ ساختارهای چپ بر ایران مرکزی در گستره بیجار است و در بهبود مدلهای جنبشی گستره شمال باختر ایران اهمیت دارد