ارزیابی فعالیت زمین ساختی حوضه آبخیز چشمه سلیمان با استفاده از فاکتورهای مورفومتریک، زاگرس مرتفع

با توجه به اینکه تکتونیک فعال منبع بسیاری از خطرات طبیعی است و ریسک زندگی در مناطق تحت تاثیر را افزایش می دهد، هدف از این پژوهش تعیین فعالیت نو زمین ساختی در بخشی از زاگرس مرتفع به نام حوضه آبخیز چشمه سلیمان با استفاده از پنج شاخص عدم تقارن حوضه زهکشی، برجستگی نسبی، ضریب شکل، انتگرال و منحنی فرازسنجی و گرادیان طولی رود می باشد. در این مطالعه از نرم افزار gis و مدل رقومی ارتفاعی (dem) برای استخراج زیرحوضه ها، ساختارهای اصلی منطقه و محاسبه شاخص-ها استفاده شده است. درنهایت نیز با استفاده از شاخص زمین ساخت فعال نسبی (iat)، به تجزیه و تحلیل و جمع بندی نتایج حاصل از محاسبه شاخص های مذکور پرداختیم. نقشه پهنه بندی حاصل از شاخص (iat) نشان می دهد که فعالیت های نو زمین ساختی در همه جای این منطقه یکسان نبوده و بخش های شمالی فعالیت کمتری نسبت به سایر بخش های منطقه دارند. به طوریکه شمال غرب گسل دوپولان و بخش غربی گسل کردان فعالیت بالا و بسیار بالا، بخش شرقی گسل کردان، بخش های میانی و غربی گسل زردکوه، گسل کرمانی، جنوب شرقی گسل دوپولان و تعدادی از گسل های فرعی واقع در منطقه دارای فعالیت متوسط هستند. در کل میتوان گفت 43/28 درصد از مساحت منطقه فعالیت بالا و بسیار بالا، 28/56 درصد از مساحت فعالیت متوسط و 28/15 درصد فعالیت کم را دارا هستند. منطقه مورد مطالعه از نظر تغییرات مورفومتریک در درجه فعالیت متوسط قرار دارد. با استفاده از نتایج حاصل از این مطالعه و جلوگیری از انجام ساخت و ساز در مناطق با فعالیت بالا، میتوان تا حد زیادی از خسارات مالی و جانی ناشی از بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله در منطقه جلوگیری کرد.

Assessment of tectonic activities in Cheshmeh- soleiman basin by using morphometric indices, High Zagros

Given that active tectonics is the source of many natural hazards and Increases the risk of living in affected areas, the purpose of this study is to determine the recent tectonic activity in a part of the high Zagros called Cheshmeh Soleiman basin by using five geomorphological indices of the Drainage Asymmetry Factor (Af), Relative relief (Bh), Form factor (Ff), Hypsometric integral and curve (Hi), and Stream gradient index (SL). In this study, GIS software and digital elevation map (DEM) have been used to extract sub-basins, main structures of the region and calculate indicators. Finally, using the relative active tectonics index (IAT), we analyzed the results of calculating the mentioned indices. The zoning map of the IAT index shows that recent tectonic activities are not the same everywhere in the region and that the northern parts are less active than other parts of the region. So that the northwest of Dupolan fault and the western part of Kordan fault have high and very high activity, the eastern part of Kordan fault, the middle and western parts of Zardkooh fault, Kermani fault, the southeast of Dupolan fault and a number of sub-faults located in the region, have intermediate activity. Totally, it can be said that 28.43% of the area has high and very high activity, 56.28% of the area has medium activity and 15.28% has low activity. The study area is in a moderate rate of tectonic activity in terms of morphometric changes. By using the results of this study and preventing construction in areas with high activity, it is possible to largely prevent financial and human losses caused by natural disasters such as floods and earthquakes in the region.