بررسی اثر سیلاب اسفند 1397 بر سطح آب زیرزمینی دشت گرگان (مطالعه موردی: پهنه سیلابدشت بخش انتهایی حوضه آبریز گرگانرود)

اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﻼبﻫﺎ جهت ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﯾﮑﯽ از راﻫﺒﺮدﻫﺎی اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب زیرزمینی ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. در این پژوهش، به منظور ارزیابی اثر سیل اسفندماه 1397 بر سطح آب زیرزمینی دشت گرگان، پهنه سیلابدشت بخش انتهایی حوضه آبریز گرگانرود که به طور طبیعی پخش سیلاب صورت گرفته بود انتخاب شد. پس از بررسی آمار مربوط به چاه های مشاهده ای موجود در محدوده مورد مطالعه، تعداد 17 چاه که دارای پراکنش مناسبی بودند انتخاب شدند. برای این تحقیق اطلاعات ماهانه مربوط به عمق آب زیرزمینی در دو دوره قبل و بعد از وقوع سیل اسفندماه 1397 جمع آوری شد. نتایج این پژوهش نشان داد در اغلب چاه-های مشاهده ای در 12 ماه بعد از وقوع سیلاب مقادیر سطح آب زیرزمینی نسبت به دوره قبل از وقوع سیلاب افزایش چشمگیری داشته‌است. نتایج آزمون t زوجی نیز نشان داد که در چاه های مشاهده ای مورد بررسی (به جز چاه های سقرتپه و توماجلر) با احتمال 95 درصد بین مقادیر سطح آب زیرزمینی قبل و بعد از وقوع سیلاب اسفند 1397 اختلاف معنی دار مشاهده شده و سطح آب زیرزمینی افزایش یافته‌است. همچنین مشخص شد که در چاه های سقرتپه و توماجلر در 6 ماه اول بعد از وقوع سیلاب سطح آب زیرزمینی نسبت به دوره قبل از وقوع سیل روند افزایشی داشته اما در شش ماه دوم سال به دلیل برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی در دشت مورد مطالعه و همچنین شرایط آبخوان روند کاهشی از خود نشان می‌دهد. این کاهش به نحوی است که سطح آب زیرزمینی در چاه های مذکور نسبت به دوره قبل از وقوع سیلاب نیز کمتر شده‌است.

Study on the effect of flood in March 2018 on groundwater level in Gorgan plain (Case study: Floodplian at the end of Gorganrood river basin)

Flood spreading in the plains will improve the groundwater situation. In this research, in order to evaluate the effect of floods in March 2018 on the groundwater level, was selected the floodplain of the end of the Gorganrood basin, which was naturally flooded. After controlling the data of observation wells in the study area, 17 wells with good distribution were selected. For this study, monthly groundwater depth were collected in two periods before and after the flood in March 2018. The results showed that in most wells in 12 months after the flood, the groundwater level has increased significantly compared to the period before the flood. The results of paired t-test showed that in all wells (except Saghratpeh and Tomajler) with 95% probability between groundwater level before and after the flood in March 2018, a significant difference was observed and groundwater level increased. It was also found that in Saghratpeh and Tomajler wells, the groundwater level increased in the first 6 months after the flood, but decreased in the second six months of the year due to uncontrolled harvesting and aquifer conditions. This decrease is such that the groundwater level in these two wells has decreased compared to the period before the flood.