ارزیابی نقش مولفه های انسجام ساختار بافت مرکزی با تکیه بر ماهیت اتصال بخش در فضای مفصلی، مورد: بافت بلافصل حرم امام رضا(ع)

سرعت رشد و توسعه شهرها در دنیای مدرن و پست‌مدرن امروزی باعث آشفتگی در سازمان فضایی، کاهش ارزش مکان‌ها، بی‌توجهی به مقیاس انسانی، بر هم خوردن سلسله‌مراتب میان فضاها و مشکلات هویتی در بافت مرکزی شهرها شده است، این در حالی است که بافت شهری گستره‌ای هم پیوند از ریخت‌شناسی‌ متفاوت طی دوران حیات شهری در داخل محدوده شهر در اتصال با شهر شکل‌گرفته است، بنابراین انسجام و پیوستگی شهر نشانگر نحوه‌ی شکل‌گیری و مکان‌یابی عناصر و بخش‌های مهم شهر و رابطه‌ی آن‌ها با یکدیگر تلقی می‌شود که میتوان ساخت هر شهر را از یک سو نمایانگر هماهنگی فضای کالبدی شهر با شرایط و عوامل مزبور و از سوی دیگر پیوند و پیوستگی میان این عوامل در نظر گرفت که با این نگاه فضاهای لنگرگاهی و بافت مفصلی پیرامون عناصر مهم شهری که خود خاصیت اتصال‌دهندگی و هسته‌ای در شهر ایفا می‌کنند، اهمیت ویژه‌ای می‌یابند. بنابراین این نوشتار به دنبال شناسایی مولفه‌های انسجام بافت مرکزی با رویکرد اتصال‌بخشی در بافت مفصلی پیرامون حرم امام رضا(ع) است. این پژوهش ازنظر ماهیت کمی، ازنظر روش انجام کار پیمایشی و باهدف کاربردی است که با حجم نمونه 374 نفری با استفاده از فرمول کوکران از ساکنان بافت مرکزی برآورد گردیده‌ و به جهت تحلیل یافته ها از تحلیل عاملی و تحلیل همبستگی پیرسون استفاده شده‌است. در نهایت نتایج این نوشتار نشان می‌دهد که میان میزان انسجام بافت حوزه مرکزی شهر مشهد و ارزش‌های تعامل زمینه‌ای، کالبدی و فضایی با عنصر شاخص مرکزی یعنی حرم امام رضا (ع) دارای رابطه معنادار و مستقیمی است. به ‌این‌ترتیب تغییر در ارزش‌ شاخص‌های سه‌گانه تعاملی مطرح‌شده می‌تواند برافزایش یا کاهش انسجام بافت حوزه مرکزی شهر مشهد تاثیر مثبت و یا سوء گذاشته و باعث ساختاربخشی و گسست انسجام و یکپارچگی آن شود.

recognizing cohesion’s components of the urban central context with the connectivity approach in around area of holly shrine of imam reza

the speed of growth and development of cities in today's modern and postmodern world has causedconfusion in spatial organization, the reduction of the value of urban spaces, the loss of human scale, thedisruption of hierarchies between spaces, and identity problems in the central fabric of cities, while the urbancontext is a wide and interconnected area of different morphologies during the life of the city within the citylimits in connection with the city. therefore, the cohesion and continuity of the city are considered to indicatethe way of formation and location of the important elements and parts of the city and their relationship with eachother. in fact, the structure of every city represents the coordination of the physical space of the city with thementioned conditions and factors on the one hand, and on the other hand, the connection and continuity betweenthese factors, with this approach, the anchor and intermediate spaces around the important urban elements thatconnect and they play a central role in the city, become important. therefore, this article seeks to measure thecomponents of the central fabric's coherence with a connecting approach in the detailed area around imam reza'sshrine. this research is quantitative in nature, in terms of the method of carrying out survey work and with anapplied purpose, which was estimated with a sample size of 374 people using cochran's formula, and factoranalysis and pearson correlation analysis were used to analyze the findings. finally, the results of this articleshow that there is a significant and direct relationship between the level of coherence of the central area ofmashhad and the values of contextual, physical, and spatial interaction with the central index element, imamreza shrine. in this order, the change in the value of the mentioned three interactive indicators can have apositive or negative effect on the increase or decrease of the cohesion of the central area of mashhad city andcause structuring and breaking of its cohesion and integration.