اولویت‌بندی سیاست‌های بازآفرینی شهری پایدار در بافت‌ کهن شهر شیراز با لزوم توجه به مناسباتِ نهادی

بافت‌های‌ تاریخی به واسطه وجود بناها و مجموعه فضاهای ارزشمند و روایت و قرائت واقعیت زندگی و فعالیت انسانهای ساکن در آن در گذار تاریخ، واجد منابع غنی فرهنگی، اجتماعی و میراثی است. نیاز به مداخله در بافت‌های‌تاریخی به دلیل رفع نیازهای شهرنشینی امروز و فرآیند فرسودگی طبیعی و دگردیسی کالبدی در طول زمان، امری غیرقابل انکار به نظر می‌رسد. رهیافت «بازآفرینی شهری پایدار» به جهت ملاحظات توامان، جامع و یکپارچه ابعاد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، مدیریتی، حقوقی، قانونی بیش از سایر سیاست‌ها به حفظ سرمایه میراثیهویتی و به معنای دقیق کلمه توسعه و حفاظت پایدار تمرکز دارد. مقاله حاضر در نظر دارد به اولویت‌بندی سیاست‌های بازآفرینی شهری پایدار در‌ محلات چهارگانه بافت‌تاریخی شیراز بپردازد تا با ایجاد پیوند میان دو مفهوم پایداری و بازآفرینی‌شهری در محلات بافت‌تاریخی شیراز، تغییراتی در نحوه مدیریت آن ایجاد و همزمان به بازآفرینی اجتماعی، کالبدی، فرهنگی، زیست‌محیطی کمک کند و در نهایت منجر به سرزندگی، پویایی و ارتقاء منزلت و حیات مدنی در بافت تاریخی گردد. داده‌های موردنیاز تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، اسنادی، میدانی، گزارش‌های سازمانهای دخیل در امر مدیریت شهری و تکمیل پرسشنامه به روش دلفی و مصاحبه از کارشناسان و خبرگان بافت تاریخی به روش اکتشافی گردآوری شده است. جامعه آماری، شامل شهروندان چهار محله از منطقه تاریخی فرهنگی شیراز معادل 24871 نفر است. حجم نمونه با استناد به فرمول کوکران انتخاب و پرسشنامه به روش تصادفی توزیع و تکمیل شد. بر اساس سیاست بازآفرینی شهری پایدار، سیاستهای طرح و برنامه‌‌های بافت تاریخی شیراز توسط روش‌های آماری چون تاپسیس فازی و آزمون تی تک نمونه ای مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون‌های آماری در راستای اولویت‌بندی سیاست‌ها حاکی از این است که مولفه‌های بازآفرینی و پایداری در محلات بافت تاریخی شیراز پایین‌تر از حد مطلوب‌اند و سیاست کالبدی با میانگین 2.933 به عنوان بالاترین شاخص، سیاست اجتماعی - جمعیتی، زیست‌محیطی، مشارکتی، فرهنگی - گردشگری، مدیریتی، حقوقی و قانونی و اقتصادی به ترتیب با میانگین 2.932، 2.920، 2.809، 2.778، 2.739 و 2.628 در رده‌های بعدی قرار دارند. با توجه به لزوم توجه به سیاست‌های مدیریتی و حقوقی در بافت‌های با ارزش تاریخی و نظریات هابرماس و فوکو در این باب، نیاز به ارائه رویکرد جدید و توجه به مناسبت‌های قدرتی و نهادهای دخیل در بافت وجود دارد.

Prioritizing sustainable urban regeneration policies in the Historical area of Shiraz with attention to authority relations

Historical areas have rich cultural, social and heritage resources due to the existence of buildings andcollections of valuable spaces and the narration and reading of the reality of life and the activities of humanbeings living in it in the transition of history. The need to intervene in historical areas seems to be undeniabledue to the needs of today's urbanization and the process of natural erosion and physical metamorphosis overtime. The sustainable urban regeneration approach, due to the simultaneous, comprehensive and integratedconsiderations of physical, functional, economic, social, environmental, managerial, legal dimensions, focus onpreservation, protection and development of heritage-identity capital preservation more than other policies. Thepresent article intends to prioritize sustainable urban regeneration policies in the four neighborhoods of Shirazhistorical context to create a link between the two concepts of sustainability and urban regeneration in Shirazhistorical area neighborhoods, changes in its management and at the same time social, physical, cultural, andenvironmental regeneration and ultimately lead to vitality, dynamism, and the promotion of status and civic lifein the historical area. The data required for the research have been collected through library studies, documents,field studies, reports of organizations involved in urban management and completing a questionnaire by Delphimethod and interviews with experts in historical area by exploratory method. The statistical population includescitizens of five neighborhoods of the historical-cultural region of Shiraz, equivalent to 24871 people.