بررسی نقش زیبایی شناسی حکمت متعالیه در معماری مساجد مکتب اصفهان با تاکید بر رمز پردازی (در قالب طراحی مسجد)

تشخیص زیبایی و رفتن به دنبال زیبایی ریشه در روح ما دارد، و در حقیقت انسان نیاز دارد که در ارتباط با زیبایی باشد . با بررسی مطالعات انجام شده در زمینه زیبایی شناسی معاصر، می توان مدعی شد که بیشتر مطالعات محدود به زیبایی های ظاهری است؛ به ویژه در عصرکنونی که بشر به بهانه تجدد همه جانبه، افزون بر بی مهری به میراث تاریخی خود، تلاش کرده هنر و زیبایی شناسی را هم همانند هر عرصه دیگری، دنیوی و مادی کند. زیبایی شناسی معاصر، نه تنها از نظر معرفت شناسی، بلکه به لحاظ روش مطالعه هم با آنچه در سنّت و دین رایج بود، زاویه گرفته و پیامد این فاصله، بروز مشکلات و از بین رفتن هویت و زیبایی در بسیاری از بناهایمعماری ایرانی امروزی است. از این رو، درک و بررسی مقوله های مربوط به زیبایی شناسی مساجد ایرانی، با هدف بازآفرینی و احیای این ارزش ها ضروری است. ارزش های واجد کیفیت های مطلوب زیبایی شناختی کهمی توانند کالبد بحران زده شهر ایرانی امروزی را غنایی دوباره بخشد؛ زیرا یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین بنیادهای هویت ساز جامعه انسانی درباره زیبایی شناسی است. ویژگی های زیبایی شناسانه و هویت می توانندرابطه ای دوسویه و متقابل داشته باشند. زیبایی شناسی، نشانگر سمت و سوی دگرگونی های فرهنگی و اجتماعی جامعه است. اگر ارزش های زیبایی شناسانه دچار بحران شود کم کم همه ابعاد جامعه به سوی بحران حرکت می کند. در تفکر آرمانی اسلامی، هنرمند باید صورت حقیقت را بشناسد و شکل یا قالب حقیقت را درک کند و از آنجا که یکی از نتایج مترتب زیبایی است، فضای حاصل از ظهور هنر باید نشانگر تجلی زیبایی باشد (بمانیان و دیگران ، 1389، 37-70؛ صادقی، 1393، 70-81؛ صادقی و جنگجو، 1396، 377-392). هدف این تحقیق دستیابی به زیبایی شناسی و درک اثر هنری از دیدگاه صدرالمتالهین در این حوزه است ولی براساس اصولی که از مبانی معرفت شناسی صدرالمتالهین استنباط گردید.