اثر کاربرد سالیسیلیک اسید تحت تنش خشکی بر صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی دو رقم ماش (.vigna radiata l) در سیستان

تنظیم کننده های رشد مانند سالیسیلیک اسید، با کاهش اثرات نامطلوب تنش، نقش مهمی در تحمل گیاه به خشکی دارند. جهت بررسی اثر کاربرد سالیسیلیک اسید تحت تنش خشکی بر ارقام ماش، آزمایشی به‌صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در تابستان 1399 در شهرستان هیرمند انجام شد. تنش خشکی به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح (آبیاری پس از 70، 120 و 180 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس a)، رقم محلی سیستان و پرتو به عنوان عامل فرعی و محلول پاشی سالیسیلیک اسید در سه سطح صفر، 0/5 و 1 میلی مولار به عنوان عامل فرعی فرعی بود. صفات مورد بررسی شامل عملکرد و اجزای آن، میزان پرولین، کلروفیل، کاروتنوئید و rwc بودند. بر اساس نتایج اثر تنش، رقم و سالیسیلیک اسید بر کلیه صفات مورد بررسی معنی دار بود. تنش خشکی میزان عملکرد و اجزای آن را در هر دو رقم کاهش داد این کاهش عملکرد در رقم پرتو حدوداً 5% کمتر از رقم سیستان بود. تحت تنش خشکی میزان پرولین و کاروتنوئید افزایش پیدا کرد. بیشترین افزایش پرولین (77%) و کاروتنوئید (48/5%) تحت تنش، در رقم پرتو بود. کاربرد سالیسیلیک اسید کلیه صفات از جمله عملکرد دانه را بهبود بخشید به طوری که کاربرد 0/5 میلی مولار آن تحت تنش متوسط 13% افزایش در عملکرد ایجاد کرد. بین ارقام از نظر مصرف سالیسیلیک اسید تفاوت معنی داری مشاهده نشد. بر اساس نتایج، رقم پرتو بهتر از رقم محلی عمل کرده و کاربرد غلظت 1 میلی مولار سالیسیلیک اسید میزان مقاومت گیاه را به تنش افزایش داده است.

effects of application of salicylic acid under the drought stress on morphophisiological and biochemical traits of two varieties of mung bean

introduction: one of the most common environmental stresses that affect plant growth and development is drought stress. this stress directly impacts plant morphology, physiology, and biochemistry of plants. salicylic acid (sa) is a signaling molecule and hormone-like substance that plays an important role in growth and physiological processes, as well as in the regulation of plant growth and development. the purpose of this research was to determine the effects of sa foliar application on morphological, physiological, and biochemical traits of two mung bean genotypes under drought stress.materials and methods: this experiment was conducted in 2020 at shandel village, 13 km away of zabol. a split plot design within a randomized complete block design with three replications was used. the main-plots were included irrigation after 70 (as normal conditions), 120, and 180 mm evaporation (as stress conditions) from class a evaporation pan, and the sub-plots include two local cultivars of sistan and parto mung bean, and sub-sub-plots included the foliar application of distilled water (control), foliar application of 0.5 and 1 mm sa. drought stress was applied in the middle of the vegetative growth stage. the foliar application of sa was done in three stages: the vegetative growth stage (20 days after planting), beginning of flowering stage and end of flowering stage. after full plant maturity, plant height, biomass, grain yield and yield components, photosynthetic pigments (chlorophyll and carotenoid), relative water content (rwc), and proline of mung bean were measured.results and discussion: analysis of variance of yield traits and yield components revealed significant differences between drought stress levels, cultivar, and application of sa for all traits.