اثر کودهای نیتروژنه و فسفره بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک و خصوصیات ریشه گیاه دارویی برازمبل (Perovskia Abrotanoides Karel.)

برای زراعی کردن گیاهان وحشی دارویی ابتدا نیاز است که واکنش آنها به عملیات زراعی در محیط‌های کنترل شده بررسی شود. بنابراین آزمایشی روی گیاه دارویی برازمبل با چهار سطح نیتروژن 6، 12، 18 و 24 گرم نیتروژن در کیلوگرم خاک (با منشا اوره) (n4 تا n1) و چهار سطح فسفر 4، 6، 8 و 10 گرم فسفر در کیلوگرم خاک (با منشا سوپرفسفات تریپل) (p4 تا p1) در قالب فاکتوریل با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی، در سه تکرار در پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 اجرا شد. بیشترین سرعت فتوسنتز، سرعت تعرق و هدایت روزنه‌ای در تیمار p4 (به ترتیب 17/77 میکرومول ‌بر متر مربع در ثانیه ، 7/44 و 1/70 میلی‌مول ‌بر متر مربع در ثانیه) به دست آمدند. در n4 سرعت فتوسنتز، سرعت تعرق و هدایت روزنه‌ای (به ترتیب 16/88 میکرومول، 8/62 و 1/74 میلی مول بر متر مربع در ثانیه) بالاترین مقدار را داشتند در حالی که سرعت فتوسنتز و سرعت تعرق با n3 تفاوت معنی‌داری نداشتند. بیشترین مقدار کلروفیل a برگ (0/464 میلی‌گرم برگرم) در n3p3 و بیشترین مقدار کلروفیل b (0/270 میلی‌گرم برگرم) در تیمار n3 ثبت شد. بیشترین مقدار وزن خشک‌ ریشه در p4 و n3 و بیشترین وزن خشک اندام‌های هوایی و زیست‌توده کل در p3 و n3 ثبت شد. به‌طور کلی به مطالعه بیشتری برای توصیه نیازهای تغذیه‌ای برازمبل نیاز است ولی براساس نتایج این آزمایش تیمارهای n3 و p3 با داشتن بیشترین اثر بر سرعت فتوسنتز و در نتیجه تولید زیست توده بیشتر انتخاب مناسبی برای افزایش رشد گیاه برازمبل می‌باشند.

The effect of nitrogen and phosphorous fertilizers on physiological and root characteristics of Proveskia abrotanoides (Karel.)

The first step in cultivating wild medicinal plants is to observe how they respond to agronomical treatments in controlled environments. In 2017, this experiment was carried out at the Ferdowsi University of Mashhad’s Research Institute of Plant Sciences to investigate the morphological and physiological changes of the medicinal plant Barazamble (Proveskia abrotanoides). With three replications, a factorial experiment based on randomized complete block design in 6, 12, 18, and 24 g/kg of nitrogen (N1 to N4) and 4, 6, 8, and 10 g/kg of phosphorus (P1 to P4) was used. P4 (17.77 µmol.m2s1, 7.44 and 1.70 mmol.m2s1, respectively) and N4 (16.88 µmol.m2s1, 8.62 and 1.74 mmol.m2s1, respectively) had the highest photosynthesis rate, transpiration rate, and stomatal conductance. In terms of photosynthesis and transpiration rate, there was no significant difference between N3 and N4. The highest chlorophyll a content (0.464 mg. g1fw) was found in the N3P3 treatment, while the highest chlorophyll b content (0.464 mg. g1fw) was found in the N3 treatment. The P4 and N3 treatments had the highest root dry weight, while the N3 and P3 treatments had the highest shoot dry weight, biomass accumulation, root/shoot ratio, total biomass, and root volume. More research is needed before recommending fertilizers, but the third level of nitrogen (N3) and phosphorus (P3) application had the greatest effect on the measured traits of Proveskia abrotanoides.