ارائه استراتژی‌های مناسب مدیریتی زیرساخت‌های شهری در برابر سیلاب از منظر پدافند غیرعامل با استفاده از Swot و Qspm (مطالعۀ موردی: شهر کاشان)

توسعۀ زیرساخت‌های شهری بدون توجه به اصول توسعه پایدار و پدافند غیرعامل باعث شده است که سیلاب بسیاری از تاسیسات و زیرساخت‌های شهری و در نتیجه امنیت اجتماعی مناطق شهری را تهدید کند. هدف از انجام پژوهش حاضر انتخاب مناسب‌ترین راهبرد‌های مدیریتی برای تعدیل خطرات سیلاب در مناطق شهری با رویکرد پدافند غیرعامل است. جهت انجام این مطالعه، با تشکیل جلسات کارشناسی و با استفاده از روش طوفان فکری، نقاط قوت (s)، ضعف (w)، فرصت (o) و تهدید (t) زیرساخت‌های شهری شهر کاشان در ارتباط با سیلاب شناسایی و ماتریس swot تشکیل و راهبردهای مدیریتی بهینه برای منطقه تدوین شد. سپس راهبردهای تدوین‌شده با استفاده از ماتریس برنامه‌ریزی کمی (qspm) اولویت‌بندی شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که از بین عوامل داخلی (قوت و ضعف‌ها) و خارجی (تهدید و فرصت‌ها) به‌ترتیب عامل w4 (قرارگیری تاسیسات زیرساخت شهری در مسیر سیلاب با ضریب وزنی 0.2) و t2 (سابقه سیل و ایجاد خسارت در گذشته با ضریب وزنی 0.2) مهم‌ترین ضعف و تهدید در منطقه هستند. هم‌چنین امتیاز نهایی عوامل داخلی (قوت و ضعف‌ها) و خارجی (فرصت و تهدیدها) به‌ترتیب برابر با 1.931 و 2.03 به‌دست آمد که نشان از غالب بودن نقاط ضعف و تهدیدهای جدی در منطقه است. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل ماتریس swot راهبرد مناسب منطقه از نوع تدافعی به‌دست آمد و سه راهبرد 1 تامین بودجه و اعتبار لازم برای مقاوم‌سازی زیرساخت‌های شهری با رویکرد پدافند غیرعامل در برابر سیلاب و عمل ضد سیل‌سازی تاسیسات شهری، 2 تعامل با مراکز علمی و دانشگاهی در جهت مطالعات علمی در زمینه سیل‌خیزی و خسارت‌های ناشی از آن، و 3 ساخت و سازهای اصولی با محور توسعه پایدار و پدافند غیرعامل با توجه به حریم رودخانه برای منطقه تدوین شد. هم‌چنین نتایج حاصل از اولویت‌بندی راهبرد‌ها نشان داد از بین سه راهبرد اصلی تدوین ‌شده بر اساس راهبرد تدافعی، راهبرد ساخت ‌و سازهای اصولی با محور توسعه پایدار و پدافند غیرعامل با توجه به حریم رودخانه با نمره نهایی جذابیت 6.511 در اولویت اول مدیریتی قرار دارد.

Appropriate urban infrastructure management strategies against floods from the perspective of passive defense using SWOT and QSPM (Case study: Kashan City)

Introduction Due to urban development, it is necessary to provide management solutions to reduce the risk of flooding of urban facilities. Passive defense is a new approach aimed at minimizing and preventing financial and human losses and preventing potential crises based on the civilian methods. Among the various models proposed for strategic planning, the SWOT matrix is the most common. The main purpose of this study is to provide the best management strategies to reduce the risk of existing facilities and also to provide strategies for facilities that will be constructed in the future.Materials and Methods The infrastructure map of Kashan City (urban land use) was prepared via Kashan Municipality. Then, the infrastructures (applications) were divided into 14 general categories. In the next step, by carefully examining the area and field visit and examining each infrastructure, a list of internal factors (strengths, weaknesses) and external factors (opportunities and threats) was prepared and the final score of the weight multiplied by the rank for internal and external factors. Achieved and strategic position for the region was identified and management strategies for the region were developed. Finally, the developed strategies were prioritized using the Quantitative Planning Matrix (QSPM).Results and Discussion The final score of internal and external factors was equal to 1.931 and 2.03, respectively, which indicates the predominance of weaknesses in internal factors and the majority of threats in external factors. The strategic position for the study area is recognized as the defensive strategy (WT) type. three strategies include: 1 providing the necessary budget for strengthening urban infrastructure with a passive defense approach against floods and antiflood action of urban facilities, 2 interacting with scientific centers for studies in the context of floods and the damages caused by it, and 3 principled constructions with the focus on sustainable development and passive defense were developed. The results showed that the strategy No. 3 with a final attractiveness score of 6.51 is the first management priority for urban infrastructure. The strategies 1 and 2 with the final attractiveness score of 4.59 and 4.15 are proposed as the next managerial priorities for the region.Conclusion According to the score of internal and external factors, the strategic position was obtained as defensive type. Passive defence tries to neutralize the weaknesses and threats in the region by relying on the strengths of internal factors and the opportunity of external factors. According to the result of the Quantitative Planning Matrix (QSPM), construction with a focus on sustainable development and passive defense with respect to the river area was selected as the initial strategy for the region.