بررسی مشکلات مدیریتی منابع آب کشاورزی نواحی روستایی (مورد مطالعه: روستاهای مرکزی استان گیلان)

از چالش های فراروی کشور در فرآیند توسعه، مسائل مربوط به کمبود و کیفیت منابع و مدیریت بهینه و صحیح منابع آب است. پژوهش حاضر با هدف بررسی مسایل و مشکلات  مدیریت منابع آب کشاورزی روستاهای جلگه مرکزی استان گیلان به صورت پیمایشی صورت گرفته است که اهداف اختصاصی پژوهش حاضر را شناخت مسائل و مشکلات مدیریتی منابع آب کشاورزی در نواحی روستایی جلگه مرکزی استان تشکیل میدهند .ابزار اصلی تحقیق، تنظیم و تدوین پرسش نامه می باشد که پایایی مقیاس اصلی آن از طریق آلفای کرونباخ با 0.89 تایید گردیده است و روایی آن توسط اساتید و کارشناسان مربوطه مورد تائید قرار گرفته است.در این راستا تعداد 384 نمونه با استفاده از جدول مورگان تعیین و به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون های آماری میانگین، انحراف معیار ، واریانس و تعیین بارعاملی در نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل  قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که مسائل و مشکلات مدیریتی منابع آب کشاورزی در سه حوزه منبع آب، انتقال آب و در سطح مزرعه وجود دارد که مدیریت در هر سه حوزه، در سطح پایینی قرار دارد. در مورد منبع آب سه عامل برداشت های غیر اصولی، قوانین و برنامه ریزی های نامناسب و عدم نظارت استخراج شده است که این عوامل در مجموع77.969 درصد از کل واریانس را تبیین مینمایند. در مورد انتقال آب دو عامل، مشکلات ساختاری کانال ها و عدم نگهداری و تعمیرات مشخص شده است که این دو عامل 57 درصد از کل واریانس را تبیین مینماید. در مورد مسائل و مشکلات در سطح مزرعه نیز دو عامل عدم مصرف بهینه آب توسط شالیکاران و عدم مناسب بودن سیستم زهکشی استخراج شده است که این عوامل 63.556 درصد از کل واریانس را تبیین می نمایند.

investigating the management problems of agricultural water resources in rural areas (case study: central villages of gilan province)

one of the challenges facing the country in the development process is the issues related to the lackand quality of resources and the optimal and correct management of water resources. the currentresearch aims to investigate the issues and problems of agricultural water resource management inthe villages of central jalgah in gilan province in the form of a survey. it is a questionnaire that hasbeen prepared and compiled, the reliability of its main scale has been confirmed by cronbach's alphawith 0.89, and its validity has been confirmed by relevant professors and experts. in this regard, thenumber of 384 samples was determined using morgan's table and random sampling method waschosen. the collected data were analyzed using statistical tests of mean, standard deviation, varianceand determination of factor loading in spss software. the results of the research showed that thereare management issues and problems of agricultural water resources in the three areas of watersupply, water transfer and at the farm level, and the management in all three areas is at a low level.in the case of water source, three factors of unprincipled harvests, inappropriate laws and plans, andlack of supervision have been extracted, and these factors explain 77.969% of the total variance. inthe case of water transfer, two factors, the structural problems of the canals and the lack ofmaintenance and repairs, have been identified, and these two factors explain 57% of the totalvariance. regarding the issues and problems at the farm level, two factors of non-optimal waterconsumption by rice farmers and inadequate drainage system have been extracted, and these factorsexplain 63.556% of the total variance.