تحلیل عوامل موثر در برنامه‌ریزی فضایی حکمروایی زنجیره ارزش اقامتگاه‌های بوم‌گردی(مورد مطالعه: منطقه 9 آمایش سرزمین)

بوم‌گردی‌ها به عنوان یک خرده مجموعه از توسعۀ پایدار نقش دارند، به گونه‌ای که علاوه بر حفاظت از محیط طبیعی سبب رعایت برابری، حفظ کیفیت محیط‌زیست، حفظ یکپارچگی و همبستگی اجتماعی بین جوامع می‌شوند. از این‌رو، تقویت سازوکارهای مشارکتی، هماهنگی، عدالت، یکپارچگی، امنیت میان ذی‌نفعان درونی و بیرونی در بستر فضایی در زنجیره ارزش بومگردی‌ها سبب تقویت برنامه‌ریزی فضایی حکمروایی زنجیره ارزش بومگردی‌ها و در نهایت پایداری مقاصد گردشگری می‌گردد. هدف از پژوهش حاضر، تبیین عوامل مهم در تحقق برنامه‌ریزی فضایی حکمروایی زنجیره ارزش اقامتگاه‌های بوم‌گردی در مناطق روستایی مورد مطالعه است که به شیوه توصیفی -پیمایشی انجام شده و بر پایه نظرخواهی از خبرگان، ذی‌نفعان و گردشگران زنجیره ارزش استوار است. جامعه آماری پژوهش(شامل 128 روستا دارای 189 اقامتگاه بوم‌گردی در منطقه 9 آمایش سرزمین (استانهای خراسان شمالی، رضوی و جنوبی)) می‌باشد. براساس روش تخمین شخصی، 20 درصد از حجم جامعه آماری مبنا قرار گرفت که در نهایت تعداد 26 روستا و 38 اقامتگاه بوم‌گردی تعیین گردید. تحلیل داده‌ها نیز با استفاده از نرم‌افزار spss وgis  صورت گرفت. یافته‌های پژوهش بر اساس آزمون t با دو نمونه مستقل نشان داد که از دیدگاه پاسخگویان تفاوت میان عوامل موثر بر برنامه‌ریزی فضایی حکمروایی زنجیره ارزش اقامتگاه‌های بوم‌گردی وجود دارد، به طوریکه با توجه به تفاوت میانگین عوامل درونی و بیرونی، عوامل درونی با میانگین 2.90 از اهمیت بیشتری برخوردار است. همچنین در میان عوامل درونی و بیرونی به ترتیب بیشترین اهمیت مربوط به گویه‌های مشارکت‌پذیری حلقه‌های زنجیره ارزش و کارایی و اثربخشی خوشه‌های شبکه است. نتایج تکنیک آراس نیز نشان داد، روستاهای مورد مطالعه به لحاظ عوامل موثر بر برنامه‌ریزی فضایی حکمروایی زنجیره ارزش اقامتگاه‌های بوم‌گردی در منطقه با یکدیگر برابر نیستند.

analyzing the factors affecting in spatial planning of value chain governance of ecolodges (study case: territorial region 9)

eco-lodges is involved as a collection of sustainable development, so that in addition to protecting the natural environment, they adhere to equality, maintaining the quality of the environment, maintaining cultural integrity and social solidarity between societies. therefore, strengthening participatory mechanisms, coordination, justice, integrity, security between internal and external stakeholders in the spatial context in the value chain strengthen the spatial planning of the governance value chain of eco-lodges and ultimately stability of tourism destinations. the purpose of this research is to explain the important factor in realizing the spatial planning of value chain governance eco-lodges in the studied rural areas, which was conducted in a descriptive-survey method and based on opinion polls from experts, stakeholders and tourists of the value chain. the statistical population of the study (including 128 villages with 189 ecolodges in the 9th territorial region (north, razavi and south khorasan). according to the personal estimation method, 20% of the volume of the statistical population was used as a basis, which finally determined the number of 26 villages and 38 ecotourism ecolodges. data analysis was performed using spss and gis software. the research findings based on the independent sample t test showed showed that from the perspective of the respondents there is a difference between the factors affecting the spatial planning of the governance value chain of eco-lodges, so that, given the mean differences of internal and external factors, internal factors with an average of 2.90 of the importance of importance. more. also, among the internal and external factors, the most important importance is the participation of the value chain rings and the efficiency and effectiveness of the network clusters. the results of the aras technique also showed that the villages under study are not equal in terms of the factors affecting eco-lodges in the area.