ارزیابی طرح تجدیدحیات شهری محدوده مرکزی شهر مشهد با تاکید بر کاهش اثرات زلزله

شهر مشهد ازجمله شهرهای کشور است که بر روی پهنه‌های لرزه‌خیز کشور شکل‌گرفته است که دارای بافت‌های ناکارآمد نیز می‌باشد. برای حل مشکل ناکارآمدی این بافت برنامه‌ای به نام برنامه  تجدیدحیات شهری محدوده مرکزی شهر مشهد تدوین گردیده است. در این مقاله قصد بر آن است تا برنامه تجدیدحیات شهری محدوده مرکزی شهر مشهد، از منظر آسیب‌پذیری در برابر زلزله مورد ارزیابی قرار گیرد و پیشنهاد‌هایی جهت رفع مشکلات آن  بیان شود. برای نیل به این هدف با توجه به شرایط موجود و منابع در دسترس، مدل radius برای این ارزیابی انتخاب شد. این مدل  به‌منظور محاسبه توزیع شدت لرزه، آسیب به ساختمان‌ها، تعداد تلفات، و صدمه به خطوط لوله و تاسیسات استفاده می‌شود و برای هدف ارزیابی آسیب‌پذیری در محدوده یک شهر مناسب است. براساس نتایج بدست آمده از اجرای مدل radius، میزان تلفات انسانی معادل 2944 نفر جراحت خفیف، 1052 نفر جراحت شدید و 295 کشته خواهد بود. این تلفات ناشی از آسیب به 140 ساختمان است. عمده خسارات بیشتر در حاشیه خیابان‌های اصلی منتهی به حرم خواهد بود. درهمین راستا تمهیداتی جهت کاهش این میزان تلفات و خسارات نیز پیشنهاد شد که مهم‌ترین آن‌ها ارائه تسهیلات مالی به ساکنین جهت مقاوم‌سازی منازل و باقی ماندن در محدوده، کاهش تراکم‌های ساختمانی و جمعیتی،  بهره‌گیری از نظرات ساکنین، شاغلین و زائرین جهت افزایش خوانایی محدوده  و شناخت گروه‌های مختلف زائر و نیازهای مشترک و متفاوت آن‌ها جهت امدادرسانی مناسب پس از زلزله می‌باشند.  همچنین نتایج نشان می‌دهد در صورت عدم اجرای برنامه در صورت بروز زلزله میزان تلفات به طرز قابل‌توجهی افزایش خواهد داشت که این موضوع لزوم اجرای برنامه تجدید حیات شهری محدوده به‌گونه‌ای که میزان خسارات ناشی از زلزله را به حداقل ممکن برساند را نشان می‌دهد.

evaluation of the urban revitalization plan of the central area of mashhad city with an emphasis on reducing the effects of earthquakes

mashhad is one of the cities in the country that has been formed on the seismic zones of the country, which also has dysfunctional textures. to solve the problem of inefficiency in this context, a program called urban rehabilitation program in the central area of mashhad has been developed. in this article, the intention is to evaluate the urban regeneration program in the central part of mashhad from the perspective of earthquake vulnerability and to make suggestions to solve its problems. to achieve this goal, considering the existing conditions and available resources, the radius model was selected for this evaluation. this model is used to calculate the distribution of seismic intensity, damage to buildings, number of casualties, and damage to pipelines and facilities and is suitable for the purpose of assessing vulnerability within a city. according to the results obtained from the implementation of the radius model, the death toll will be equal to 2944 people with minor injuries, 1052 people with severe injuries and 295 people killed. the casualties were caused by damage to 140 buildings. most of the damage will be on the main streets leading to the shrine. in this regard, measures were proposed to reduce this amount of losses and damages, the most important of which are providing financial facilities to residents to strengthen homes and stay in the area, reduce construction and population density, use the views of residents, employees and pilgrims to increase readability and recognition different groups of pilgrims and their common and different needs are suitable for post-earthquake relief.